Niepłodność może mieć różne przyczyny – genetyczne, hormonalne, psychologiczne, a nawet środowiskowe. Jednak szczególną grupą nieprawidłowości, które przyczyniają się do trudności z zajściem i utrzymaniem ciąży, są wady anatomiczne macicy. Problem ten dotyczy od 2 do 4 procent populacji kobiet. Nie wszystkie wpływają negatywnie na płodność. Jednak bywają trudne do zdiagnozowania, dlatego tak ważne jest wykonanie odpowiednich badań, gdy tylko pojawią się niepokojące objawy.
Rola macicy w procesie rozrodczym
Macica to wyjątkowy narząd, który od początku ciąży potrafi powiększyć się nawet kilkunastokrotnie. To w niej odbywa się proces migracji plemników i ich przygotowanie do zapłodnienia komórki jajowej. To tutaj następuje implementacja zarodka, a następnie jego odżywianie, rozwój i wzrastanie wszystkich komórek nowego człowieka.
Prawidłowo zbudowana macica ma kształt litery T. Składa się z trzonu, którego wewnętrzne ściany wyścieła błona śluzowa, dna macicy połączonego z jajowodami, cieśni macicy oraz szyjki macicy. Budowa tego narządu kształtuje się już na etapie życia płodowego. Jeśli wystąpią w nim anomalie w łączeniu się przewodów przyśródnerczowych bądź nieprawidłowości rozwoju kanału, mogą pojawić się wady wrodzone macicy. Mała dziewczynka rodzi się wtedy z do pewnego stopnia zdeterminowaną płodnością i odchyleniami ginekologicznymi.
Wady wrodzone macicy
W większości przypadków wady wrodzone macicy nie dają znacznych objawów lub objawy te są niespecyficzne. O ile problem ten nie zostaje zdiagnozowany przy innym badaniu narządów rodnych, daje o sobie znać dopiero podczas starań o ciążę.
Macica łukowata to najczęstsza, a zarazem najmniej skomplikowana wada anatomiczna macicy. Bardzo rzadko wymaga leczenia operacyjnego. Charakteryzuje się prawidłowym obrazem zewnętrznym oraz uwypuklaniem niewielkiego garbu do wnętrza. Macica łukowata nie wpływa na szansę zapłodnienia, niesie jednak ze sobą niewielkie ryzyko poronienia oraz nieprawidłowego ułożenia dziecka. Statystycznie 60-82% ciąż kobiet z tym odchyleniem kończy się donoszeniem zdrowego dziecka.
Macica dwurożna stanowi około 30% wszystkich przypadków występowania wad tego narządu. Objawy pojawiają się przy zaawansowanej postaci tej anomalii – to przede wszystkim problemy z zajściem w ciążę, poronienia oraz porody przedwczesne. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, kobieta powinna być pod stałym nadzorem lekarskim. Macica dwurożna występuje w dwóch postaciach – częściowej lub całkowitej. W drugim przypadku mamy do czynienia z obecnością dwóch rogów oraz dwóch szyjek macicy. Niewielkie zaburzenia tego typu są stosunkowo trudne do zdiagnozowania.
Macica podwójna to około 8% wszystkich przypadków wad macicy. Rozdwojeniu ulega zarówno trzon, jak i szyjka macicy, a czasem nawet pochwa. Kobieta z tą anomalią ma 20% szans na zajście w prawidłową ciążę i urodzenie zdrowego dziecka. Częściej jednak objawem podwójnej macicy są niepłodność, poronienia oraz nieprawidłowe ułożenie dziecka. Kobieta może też zmagać się z nietypowymi dolegliwościami bólowymi przed i w trakcie miesiączki, a także bardzo obfitym krwawieniem.
Macica jednorożna stanowi 10% wszystkich wad. Macica jednorożna charakteryzuje się obecnością tylko jednego rogu – drugi nie występuje lub jest słabo rozwinięty. W konsekwencji kobieta ma tylko jeden prawidłowy jajowód. Czynnik ten sam w sobie znacząco zmniejsza szansę na ciążę. Ponadto zwiększa ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego.
Macica z przegrodą to najczęściej leczona wada anatomiczna macicy. To właśnie ta anomalia bowiem najsilniej przyczynia się do niepłodności i niesie ze sobą największe ryzyko poronienia i niedonoszenia ciąży. Przegroda może być częściowa lub rozdzielać całą macicę. Nie jest ona jednak prawidłowo unaczyniona i ukrwiona, dlatego nie zapewnia odpowiednich warunków do implantacji zarodka.
Tyłozgięcie macicy
Szczególną anomalią anatomiczną jest tyłozgięcie macicy. Prawidłowo narząd ten przechylony jest ku przodowi względem osi pochwy. Z kolei szyjka skierowana jest w tylna stronę miednicy. Tyłozgięcie macicy nie jest uznawane za chorobę ani za wadę wrodzoną macicy. To raczej mieszczące się w normie, niepatologiczne odchylenie. Niestety, może mieć ono wpływ na płodność.
Tyłozgięcie macicy może być wrodzone, częściej jednak stanowi powikłanie infekcji zapalnej w obrębie miednicy. Przyczyną tego odchylenia mogą być też mięśniaki macicy, endometrioza, zrosty pooperacyjne oraz różnego rodzaju powikłania po porodzie. To trudna sytuacja, ponieważ czynniki te same w sobie stanowią przyczyny niepłodności. Tyłozgięcie macicy będące ich powikłaniem jeszcze bardziej pogłębia problem z zajściem w ciążę.
Diagnostyka wad wrodzonych macicy
Wady wrodzone macicy trudno zdiagnozować na podstawie samego badania USG. Udaje się to przy zaawansowanych wadach, np. przegrodzie rozdzielającą całą macicę. Przy czym konieczne jest zastosowanie ultrasonografii 3D lub kontrastu. Jednak nawet w tym przypadku diagnoza często wymaga wykonania histeroskopii diagnostycznej lub rezonansu magnetycznego.
USG z kontrastem lub USG 3D – pozwala uzyskać obraz macicy w przekroju czołowym.
Histerosalpingografia – pozwala na uzyskanie informacji o kształcie jamy macicy, jej wymiarach i objętości, a także o drożności jajowodów.
Rezonans magnetyczny – najskuteczniejsza metoda diagnostyczna w przypadku wad wrodzonych macicy. Pozwala rozpoznać każde odchylenie od normy. Badanie to nie niesie ze sobą żadnych powikłań.
Jak leczyć wady wrodzone macicy
Konieczność leczenia operacyjnego jest szczególnie istotna w przypadku macicy z przegrodą rozdzielającą ją na całej długości. Korekta chirurgiczna znacząco zmniejsza odsetek poronień – z 88% do nawet 14%. Z kolei ryzyko porodu przedwczesnego spada z 80% do 3%. To znaczące wyniki – z tego względu leczenie operacyjne macicy przegrodzonej jest standardem współczesnej ginekologii.
W przypadku macicy z przegrodą wykonuje się histeroskopowe usunięcie przegrody. Natomiast przy macicy dwurożnej – histeroskopię połączoną z laparoskopią.
Warto też pamiętać, iż niepłodność u kobiety może być wynikiem wad nabytych, np. polipów endometrialnych, mięśniaków podśluzówkowych czy zespołu Ashermana. W takim wypadku przywrócenie pełnej płodności zwykle wymaga leczenia metodą histeroskopii zabiegowej.
Wady wrodzone macicy nie zawsze mogą, ale też nie zawsze muszą być leczone. Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań oraz planów konkretnej pacjentki. Prawidłowy proces postępowania jest jednak uzależniony od dokładnego rozpoznania. Dlatego tak duże znaczenie ma nowoczesna diagnostyka i kompleksowe badanie.
Źródło:
https://core.ac.uk/download/pdf/268475219.pdf
https://www.medme.pl/artykuly/tylozgiecie-macicy-objawy-tylozgiecie-a-ciaza-i-seks,69226.html
https://www.gyncentrum.pl/blog/pl/wady-wrodzone-macicy-a-nieplodnosc
https://www.klinikainvicta.pl/jakie-sa-najczestsze-wady-macicy/
https://www.invimed.pl/przyczyny-nieplodnosci-wady-w-obrebie-jamy-macicy
POLECAMY TAKŻE: Mięśniaki macicy to nie wyrok, jednak zachowaj czujność – kiedy są groźne?
Mięśniaki macicy to nie wyrok, jednak zachowaj czujność – kiedy są groźne?
Dodaj komentarz