Dyspareunia, czyli bolesne stosunki płciowe, szacunkowo dotyczą choć raz w życiu ok. 10-25% kobiet, jednak z uwagi na wstydliwość problemu, sprawa może dotyczyć znacznie większej ilości kobiet. Akceptacja tych dolegliwości nie może mieć miejsca, gdyż przyczyny bólu mogą mieć podłoże zdrowotne, a ból podczas stosunku negatywnie wpływa na jakość życia seksualnego. Jakie mogą być przyczyny bólu podczas seksu?
Nie ignoruj bólu
Ból jest niezwykle istotnym zjawiskiem – informuje nas, że coś w naszym ciele przebiega nieprawidłowo. Ból podczas stosunku płciowego powinien być sygnałem do zaprzestania czynności i znalezienia przyczyny. W tym przypadku działanie objawowe, polegające np. na zastosowaniu żelów nawilżających, jest niepożądane. Konieczne jest znalezienie powodu i wdrożenie rozwiązań.
Seks nie powinien boleć. Jeśli jakikolwiek specjalista tłumaczy, że taka Pani uroda/przejdzie po porodzie/czasami z bólem podczas seksu nic się nie da zrobić, to znak, że należy zmienić lekarza.
Ból podczas współżycia nie jest czymś powszechnym, co trzeba zaakceptować. Prędzej czy później może doprowadzić do obniżenia się jakości zbliżeń intymnych, ograniczenia kontaktów płciowych – wpływa to na jakość życia i potencjalne starania się o ciążę. Ból przy stosunku można zlikwidować i koniecznie trzeba szukać powodów takiego stanu rzeczy.
Do kogo udać się po pomoc?
Wbrew pozorom lekarz, który może pomóc z bolesnymi stosunkami, to nie zawsze wyłącznie ginekolog. Do niego należy zgłosić się w pierwszej kolejności. Jeśli ginekolog nie znajdzie przyczyny lub zastosowana terapia nie przyniesie rezultatów, to warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Pomoc tego specjalisty będzie szczególnie przydatna m.in. przy uruchomieniu blizny po cięciu cesarskim oraz po szyciu krocza, co może bezpośrednio przekładać się na problem bolesnych stosunków płciowych.
Ostatnim kierunkiem jest seksuolog, ponieważ powód bólu podczas stosunku może być ukryty w psychice i potrzebna będzie praca z seksuologiem. Natomiast jeśli kobieta ma za sobą traumatyczne przeżycia (nadużycia seksualne, trudne relacje partnerskie) lub podejrzewa, że powód bólu nie leży w fizyczności (choruje na depresje, stany lękowe), warto żeby odwiedziła seksuologa równolegle z ginekologiem.
7 najczęstszych powodów bolesnych stosunków płciowych
Ból podczas stosunku płciowego może dotyczyć okolic sromu, przedsionka pochwy oraz być odczuwalny głęboko w pochwie. Jego lokalizacja ma znaczenie, gdyż może wskazywać na odmienne jednostki chorobowe.
1. Suchość pochwy
Jednym z powodów suchości pochwy może być brak podniecenia u kobiety. Mięśnie pochwy nie są rozluźnione, nie produkuje się wydzielina, stąd stosunek sprawia ból. Na taki powód suchości rozwiązaniem może być żel nawilżający lub zadbanie o odpowiednie przygotowanie do samego aktu. Jednak suchość pochwy może wynikać z szeregu czynników typowo fizycznych, na które żel nawilżający nie jest żadnym rozwiązaniem.
Za suchość pochwy mogą odpowiadać:
- zmiany hormonalne, m.in. związane z menopauzą i niskim poziomem estrogenów,
- infekcje pochwy,
- stany zapalne miednicy mniejszej,
- antykoncepcja hormonalna,
- inne choroby, np. cukrzyca, problemy z tarczycą.
Rada: Jeśli zdiagnozowana zostanie jakakolwiek z powyższych przyczyn, konieczne jest leczenie przyczynowe, np. zmiana rodzaju antykoncepcji czy wyrównanie poziomu hormonów. Leczenie objawowe nie zlikwiduje problemu.
2. Endometrioza
Endometrioza to choroba kojarząca się z bólem, a jednocześnie niezwykle trudna do zdiagnozowania. To, co trzeba wiedzieć w kontekście bolesnych stosunków płciowych i endometriozy, to fakt, że ból może rosnąć stopniowo. Na początku będzie niewielkim dyskomfortem, a z czasem może zupełnie utrudnić penetrację.
Endometrioza to poważna choroba, której konsekwencje mogą być dotkliwe, stąd koniecznie należy poinformować ginekologa o bolesnych stosunkach. Szczególnie, jeśli równolegle pojawiają się takie objawy jak:
- długie i obfite miesiączki,
- ślady krwi w moczu lub/i kale,
- ból podbrzusza, krzyża i głowy,
- silny ból podbrzusza występujący w trakcie menstruacji,
- krwawienie międzymiesiączkowe,
- przedłużające się starania o dziecko, niepłodność.
Pamiętaj! Na endometriozę może wskazywać ból podczas stosunku odczuwalny w głębi pochwy.
Sprawdź, czym jest ENDOMETRIOZA.
3. Wulwodynia
Wulwodynia stanowi dość skomplikowaną dolegliwość, gdyż jej przyczyny nie są jednoznaczne, a mogą wynikać m.in. z uszkodzenia mięśni lub stawów, czynników genetycznych, nacisku na nerwy, uszkodzenia nerwów w wyniku wirusa opryszczki, problemów z kręgosłupem, a nawet z takich chorób jak cukrzyca czy stwardnienie rozsiane.
Objawy wulwodynii to ból w okolicach sromu, któremu czasami towarzyszy biała wydzielina. Może pojawić się także nadwrażliwość, suchość w okolicach odbytu i sromu, świąd, pieczenie. Na wulwodynię choruję ok. 5-16% kobiet na świecie. Dotyczy kobiet w każdym wieku, najczęściej jednak chorują młode kobiety, do 25. roku życia.
UWAGA! W niektórych przypadkach wulwodynii silny ból pojawia się nie tylko w momencie penetracji, ale także jakiekolwiek dotknięcia sromu i pochwy (np. podczas badania ginekologicznego), aplikacji tamponu, a nawet siedzenia.
Leczenie wulwodynii wymaga cierpliwości oraz podjęcia szeregu działań, także w zakresie różnych specjalizacji, m.in. pomocna będzie wizyta u seksuologa, fizjoterapeuty uroginekologicznego, psychologa oraz oczywiście ginekologa. Obok pracy terapeutycznej stosuje się leczenie objawowe polegające na podawaniu leków i maści blokujących nerwy i zmniejszających reakcję na ból. W niektórych przypadkach wykonywane są zabiegi chirurgiczne (nacięcie błony śluzowej przedsionka pochwy).
4. Pochwica
Pochwica to skurcz mięśni okalających pochwę, który utrudnia penetrację i tym samym powoduje ból podczas stosunku. Szacuje się, że w Polsce z problemem zmaga się ok. 2% kobiet.
Powody pochwicy mogą być fizyczne lub psychogenne, a często też zmienne. Organiczne przyczyny pochwicy to najczęściej:
- gruba błona dziewicza,
- przebyte zabiegi operacyjne,
- wady anatomiczne macicy,
- wady rozwojowe pochwy,
- endometrioza,
- zmiany w zewnętrznych narządach płciowych,
- zmiany zanikowe pochwy
Czynniki psychogenne odpowiadające za pochwicę:
- lęk przed zajściem w ciążę,
- lęk przed stosunkiem płciowym,
- doświadczenie nadużyć seksualnych w przeszłości,
- zaburzenia osobowości,
- nerwica,
- silny i długotrwały stres,
- ograniczenia i przekonania związane z religijnością.
Podczas próby odbycia stosunku pojawiają się mimowolne skurcze, które czynią penetrację bardzo bolesną i w zasadzie niemożliwą.
Przeczytaj także: W końcu ktoś pokazał, jak wygląda endometrioza. Ten obraz robi wrażenie
5. Infekcje intymne
Drożdżyca pochwy, zapalenie pochwy, zapalenie narządów miednicy mniejszej, a także zakażenie układu moczowego czy choroby przenoszone droga płciową są przyczynami bolesnych stosunków płciowych. Nie tylko w kontekście powodowania suchości pochwy, ale też innych czynników.
Choroby weneryczne, które powodują nieprzyjemne pieczenie i ból to głównie chlamydia, opryszczka, kiła, rzeżączka, rzęsistkowica.
Postawienie diagnozy i wyleczenie infekcji zazwyczaj rozwiązuje problem bolesnych stosunków.
Więcej o infekcjach intymnych TUTAJ.
6. Torbiele jajników
Torbiel na jajniku to pojęcie bardzo ogólne i pojemne, gdyż istnieje wiele rodzajów torbieli, na szczęście większość z nich jest niegroźna i wchłania się samoistnie.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest USG dopochwowe.
Najczęstszymi objawami torbieli jajników są: zaburzenia miesiączkowania, ból brzucha, miednicy i pleców (permanentny lub tylko w trakcie menstruacji), wzdęcia, szybkie powiększanie się obwodu brzucha, a także ból w trakcie stosunku. Nie każda kobieta z torbielą na jajniku będzie posiada wszystkie te objawy, mogą występować pojedynczo lub kilka na raz.
7. Ból poporodowy
Na koniec jedna z częstszych przyczyn bólu podczas stosunku – ból poporodowy – wokół której narosło jednak wiele mitów, m.in. po cięciu cesarskim nie ma bólu podczas współżycia, ból po porodzie powinien zniknąć po kilku tygodniach. Te przekonania są błędne i prowadzą do obniżenia poczucia wartości kobiety i unikania współżycia. Bo skoro u nich ból występuje a minęło 7,8,9 miesięcy od porodu to znaczy, że coś jest z nią nie tak?
Tymczasem ból podczas stosunku płciowego pojawia się zarówno u kobiet, które rodziły naturalnie, jak i poprzez cięcie cesarskie. Co ciekawe, u tych ostatnich ból pojawia się nawet częściej. Intensywność bólu może być większa u kobiet ze skomplikowanymi porodami, które np. wymagały użycia kleszczy.
Poporodowy ból podczas stosunku jest uzależniony od tego, czy blizna jest twarda, elastyczna, czy pojawią się zrosty wewnątrzbrzuszne po porodzie CC, jak przebiegają zmiany hormonalne, czy kobieta karmi piersią.
Co należy dobitnie podkreślić, ból podczas stosunku u kobiet po porodzie może pojawiać się nawet do 1,5 roku po urodzeniu dziecka. W pierwszych tygodniach i miesiącach po połogu może być szczególnie dotkliwy. Należy pamiętać, że jest to sytuacja przejściowa, która w końcu ustabilizuje się, a pomoc można uzyskać u fizjoterapeuty uroginekologicznego.
Pamiętaj! Ból podczas stosunku płciowego może mieć bardzo poważne konsekwencje. Jeśli jest to objaw chorobowy to ignorowanie go pociągnie za sobą problemy zdrowotne. Rozwiązaniem w znacznej większości przypadków powinno być leczenie przyczynowe, a powodzenie leczenia będzie miało wymierny wpływ na życie seksualne kobiety.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32355269/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26944461/
http://nowaginekologia.alltus.pl/wp-content/uploads/sites/42/2020/04/THERAMEX-ATROFIA-POCHWY-I-SROMU.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/zaburzenia-seksualne/u-kobiet/104469,zaburzenia-zwiazane-z-bolem-podczas-stosunku-plciowego-pochwica-i-dyspareunia
Ewa Baszak-Radomańska , Marek Jantos, Wulwodynia — stan wiedzy na 2017 rok, Varia Medica 2017
POLECAMY TAKŻE:
Dodaj komentarz