Ciąża pozamaciczna, inaczej ektopowa, zdarza się raz na około sto ciąż. Zarodek zamiast w jamie macicy najczęściej zagnieżdża się w jajowodzie, co może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia kobiety. Na szczęście, kolejna ciąża jest możliwa i daje duże szanse na szczęśliwe zakończenie.
Ciąża pozamaciczna, choć zdarza się stosunkowo rzadko, to niestety dotyka najczęściej młode kobiety. Stan ten może być bardzo niebezpieczny dla zdrowia, ale i dla psychiki pary, która długo się o ciążę starała.
Choć taka ciąża musi zostać usunięta, to lekarze mówią zgodnie, że wiele kobiet po ciąży pozamacicznej cieszy się z upragnionego macierzyństwa.
Kiedy dochodzi do ciąży pozamacicznej?
W prawidłowej ciąży zarodek przemieszcza się przez jajowód w stronę macicy, po czym zagnieżdża się w błonie śluzowej, tzw. endometrium. Ciąża pozamaciczna jest nieprawidłowa, ponieważ zarodek nie dociera do macicy, a komórka jajowa zagnieżdża się w innym miejscu, uniemożliwiając prawidłowy rozwój. Najczęściej jest to jajowód, a w bardzo rzadkich przypadkach może być szyjka macicy lub jama brzuszna. Najczęściej ciąża ektopowa dotyczy młodych kobiet, między 25. a 30. rokiem życia. Przyczyn ciąży pozamacicznej jest bardzo dużo. Lekarze wymienią czynniki ryzyka, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia takiej nieprawidłowej ciąży.
– Istnieją czynniki ryzyka zwiększające ryzyko ciąży pozamacicznej. Są to m. in. obecność zrostów w jamie brzusznej – na skutek przebytych operacji, stanów zapalnym miednicy czy endometriozy, palenie papierosów, czy nieprawidłowości w funkcjonowaniu aparatu rzęskowego jajowodów. Są to czynniki, które mogą stanowić o zwiększonym ryzyku ciąży pozamacicznej u danej pacjentki – zwłaszcza, jeśli miała ciążę pozamaciczną w przeszłości. Jest też niestety bardzo duża grupa pacjentek u których wystąpiła ciąża pozamaciczna, a które nie mają żadnego z wymienionych czynników ryzyka – mówi dr Anna Horbaczewska, ginekolog z Małopolskiego Instytutu Diagnostyki i Leczenia Niepłodności KrakOVI.
Jak dodaje doktor Horbaczewska, są panie u których występują dwie albo więcej ciąż ektopowych po sobie.
Przeczytaj także: Ciąża pozamaciczna. Stan, który zagraża życiu kobiety.
Objawy ciąży pozamacicznej
Objawy ciąży pozamacicznej często są nieoczywiste, podobne do ciąży fizjologicznej. Dlatego tak ważne jest regularne i wczesne kontrolowanie swojego stanu zdrowia podczas ciąży. Tylko podczas badania USG można stwierdzić nieprawidłowe umiejscowienie komórki jajowej. W większości przypadków test ciążowy daje wynik pozytywny, co dodatkowo bywa mylące. Niepokojące są bóle podbrzusza, plamienie, a nawet krwawienie z dróg rodnych. Symptomami ciąży pozamacicznej jest też ogólne osłabienie, przyspieszona akcja serca, potliwość, bladość.
Leczenie ciąży pozamacicznej
Szybkie wykrycie nieprawidłowej ciąży daje szansę na mniejsze komplikacje, w tym uniknięcie zabiegu operacyjnego lub endoskopowego. Wczesną ciążę pozamaciczną można leczyć farmakologicznie. Niestety, jeśli nie dojdzie do poronienia, należy ją usunąć, gdyż może ona prowadzić nawet do pęknięcia jajowodu i krwotoku wewnętrznego. Taki stan może zagrażać życiu kobiety. Ciążę na ogół usuwa się metodą laparoskopową.
– W większości sytuacji zabieg wykonuje się drogą laparoskopii. Operacja tą techniką polega na wykonaniu niewielkiego (ok. 1cm) nacięcia w pępku, przez które wprowadza się kamerę, oraz 2-3 mniejszych nacięć w obrębie podbrzusza, przez które wprowadza się instrumentarium, tzw. troakary. Za ich pomocą przeprowadza się zabieg wyłuszczenia, czyli usunięcia samej ciąży pozamacicznej – wyjaśnia dr Anna Horbaczewska.
Jak dodaje doktor, w sytuacji gdy jajowód jest zniszczony dokonuje się wycięcia fragmentu lub całości jajowodu.
– Każdy zabieg chirurgiczny wiąże się z ryzykiem powikłań – najpowszechniejsze to zakażenie, krwotok czy uszkodzenie sąsiadujących struktur w operowanym obszarze. Zabieg usunięcia ciąży pozamacicznej jajowodowej nie jest z reguły zabiegiem bardzo skomplikowanym, stopień trudności wzrasta przy innych lokalizacjach ciąży pozamacicznej czy aktywnym krwawieniu – mówi doktor.
Przeczytaj także: Ciąża biochemiczna – pozytywny test ciążowy, ale dziecka nie będzie
Ciąża pozamaciczna a kolejna ciąża
Kobiety, które przeżyły ciążę pozamaciczną boją się, że kolejna może zakończyć się podobnie, dlatego zwykle mają duże obawy, aby starać się o dziecko. Ryzyko, że kolejna ciąża zakończy się podobnie szacuje się na ok. 15%.
– Ciąża pozamaciczna zwiększa ryzyko ciąży pozamacicznej w przyszłości, stąd wskazane jest, aby udać się na wizytę do ginekologa na wczesnym etapie ciąży oraz obserwować się pod kątem objawów ciąży pozamacicznej, takich jak plamienia czy bóle podbrzusza. Po potwierdzeniu prawidłowej lokalizacji ciąży, tj. w jamie macicy, oraz wykluczeniu bardzo rzadkiego stanu współistnienia ciąży wewnątrzmacicznej z pozamaciczną (tzw. ciąży heterotopowej) stosuje się standardowe zalecenia dla ciężarnych – wyjaśnia dr Anna Horbaczewska. – Jeśli w trakcie zabiegu chirurgicznego zostanie usunięty jeden jajowód, a drugi funkcjonuje prawidłowo, pacjentka ma szanse na naturalne zajście w ciążę – mówi doktor.
W takiej sytuacji szansę na dziecko zmniejszą się o połowę, jednak wiele kobiet szczęśliwie zachodzi w ciążę. Zwykle do owulacji dochodzi naprzemiennie, raz w lewym, a raz w prawym jajniku. Jeśli jednego zabraknie, to owulacja następuje co drugi miesiąc. Nie jest to jednak regułą.
– Jeśli w trakcie zabiegu usuwa się jedyny pozostały jajowód, gdyż np. pacjentka była leczona chirurgicznie już wcześniej z powodu ciąży pozamacicznej, to jedyną szansą na ciążę jest przeprowadzenie procedury in vitro – tłumaczy ginekolog.
Przeczytaj także: Ciąża przy mięśniakach macicy, dawka kwasu foliowego przy PCOS i ciąża biochemiczna – sprawdź porady lekarza.
Czy można zapobiec ciąży pozamacicznej?
Ciąży pozamacicznej nie da się uniknąć, bo w większości nie ma się na nią wpływu.
– Z czynników, na które mamy wpływ, należy zaprzestać palenia papierosów. Ciąża pozamaciczna nie wystąpi też u pacjentki, która nie ma jajowodów (co niestety nie wyklucza innych nieprawidłowych lokalizacji, jak ciąża szyjkowa czy ciąża w bliźnie po cięciu cesarskim) – mówi ginekolog z KrakOVI.
Kiedy starać się o kolejną ciążę?
– Po leczeniu chirurgicznym ciąży pozamacicznej można starać się o ciążę już w kolejnym cyklu. Jeśli jednak leczy się ją farmakologicznie, przy użyciu metotrexatu, ze staraniami należy wstrzymać się przez kilka miesięcy – w zależności od piśmiennictwa między 3 a 6 miesięcy – mówi dr Anna Horbaczewska.
Chociaż kolejna ciąża medycznie jest możliwa, to wiele kobiet odczuwa barierę psychologiczną, często też strach przed kolejnym niepowodzeniem. Usunięcie ciąży, tym bardziej długo oczekiwanej, jest dla wielu traumatycznym przeżyciem. Stres nie sprzyja rekonwalescencji ani kolejnym staraniom o dziecko, dlatego w niektórych przypadkach warto rozważyć skorzystanie z pomocy psychologicznej lub chociażby otworzyć się na wsparcie ze strony najbliższych.
Fot.: Freepic
POLECAMY TAKŻE:
Złudna nadzieja jest najgorsza – ciąża pozamaciczna: przyczyny, objawy i co dalej?
Dodaj komentarz