Na całym świecie poród przedwczesny stanowi aż 10–15% wszystkich urodzeń. Jest to bardzo wysoki odsetek, biorąc pod uwagę zagrożenia, które z niego wynikają, a także fakt, że nie zostały jeszcze dokładnie poznane czynniki predysponujące do jego wystąpienia. Wiadomo jednak, jak go rozpoznać. Zobacz, jakie są objawy porodu przedwczesnego i kiedy trzeba udać się do lekarza.
Kiedy mówimy o porodzie przedwczesnym?
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) o porodzie przedwczesnym mówi się, gdy ciąża zostanie zakończona między 22. a 37. tygodniem – czyli przed osiągnięciem przez dziecko pełnej gotowości do życia poza organizmem mamy. Wiąże się z tym zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych i wad związanych z niedojrzałością narządów wewnętrznych.
W Polsce poród przedwczesny stanowi ok. 6% żywych urodzeń. Częstość jego występowania z roku na rok nie ulega zmniejszeniu. Poprawiają się natomiast możliwości opieki medycznej nad wcześniakami, co wiąże się także ze zwiększeniem ich przeżywalności.
Przyczyny porodu przedwczesnego nie zostały jeszcze dokładnie zbadane. Uważa się, że udział bierze jednocześnie kilka czynników. Wśród nich wymienia się stres, zakażenie wewnątrzmaciczne, niedokrwienie łożyska, spożywanie alkoholu i palenie papierosów, uraz, wady anatomiczne macicy, niewydolność cieśniowo-szyjkową. Zdarza się, że poród przedwczesny jest wywołany specjalnie, ponieważ istnieją ku temu ważne wskazania medyczne, np. stan przedrzucawkowy, konflikt serologiczny.
Objawy porodu przedwczesnego
Każda przyszła mama powinna znać objawy porodu przedwczesnego, aby w razie potrzeby móc szybko zareagować. Rozpoznanie może być o tyle trudne, że część dolegliwości (chociaż o mniejszym nasileniu) jest obecnych również w prawidłowej ciąży. O wszystkich wątpliwościach i niepokojących symptomach należy poinformować lekarza prowadzącego.
Objawy porodu przedwczesnego to:
- 8 lub więcej skurczów na godzinę,
- rozwarcie szyjki macicy powyżej 3 cm,
- skrócenie szyjki macicy o 80%,
- stan szyjki powyżej 10 punktów w skali Bishopa.
Skala Bishopa służy do określenia dojrzałości szyjki macicy do porodu naturalnego. Zgodnie z przyjętymi kryteriami przyznawane są punkty za rozwarcie, skrócenie, konsystencję, ułożenie i stosunek do osi pochwy.
Powyższe objawy porodu przedwczesnego oznaczają, że jest on w toku, czyli w zaawansowanej fazie i bardzo trudno jest powstrzymać jego postęp. Stworzono także kryteria diagnostyczne dla porodu przedwczesnego zagrażającego (wczesna faza, możliwa do zahamowania). Rozpoznaje się go, gdy:
- w ciągu godziny występuje 4–7 skurczów,
- szyjka macicy uległa skróceniu o 60%,
- rozwarcie szyjki jest mniejsze niż 3 cm,
- stan szyjki w skali Bishopa ocenia się na mniej niż 10 punktów.
Przy porodzie przedwczesnym ciężarna może odczuwać także ucisk lub ból w podbrzuszu, który promieniuje do bioder, krocza i dolnej części pleców.
Co robić, gdy pojawią się objawy porodu przedwczesnego?
Gdy pojawią się objawy porodu przedwczesnego, należy niezwłocznie powiadomić lekarza prowadzącego ciążę oraz zgłosić się do szpitala. Zostaną tam wykonane niezbędne badania, a także udzielona pomoc medyczna. W niektórych przypadkach możliwe jest zatrzymanie porodu na pewien czas, dzięki czemu można m.in. podać leki przyspieszające dojrzewanie płuc u dziecka.
U kobiet z rozpoznanym porodem przedwczesnym można wykonać tokolizę. Jest ona w stanie przedłużyć ciążę do 7 dni. Jej celem jest zatrzymanie czynności skurczowej macicy, jeżeli przyniesie to korzyści dla dziecka.
Podtrzymanie ciąży
W ramach działań, które mają na celu wczesne rozpoznanie zagrażającego porodu przedwczesnego, zaleca się dokonywanie oceny szyjki macicy podczas kontrolnych wizyt ginekologicznych. Kobieta powinna być także umieszczona w grupie zwiększonego ryzyka na podstawie wywiadu medycznego i wykonanych badań.
Kobiety, u których istnieje ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego, powinny pozostać pod ścisłą opieką lekarza. Często stosuje się także jedną z metod na podtrzymanie ciąży. Może to być:
- progesteron podawany dopochwowo,
- pessar szyjkowy.
Pessar szyjkowy to gumowy krążek, który zakłada się na pochwową część szyjki macicy. Jest to zabieg małoinwazyjny, który niemal całkowicie wyparł stosowanie szwu okrężnego. Stosuje się go u kobiet, u których istnieje ryzyko porodu przedwczesnego z powodu niewydolności szyjki macicy.
Przyszła mama powinna także prowadzić oszczędny tryb życia i zgłaszać się na regularne kontrole do lekarza.
Zobacz także: Pessar szyjkowy i niewydolność szyjki macicy u kobiet w ciąży
PRZECZYTAJ TAKŻE: Powikłania po porodzie naturalnym. Co powinno niepokoić?
Dodaj komentarz