Plamienia przed miesiączką są częstym objawem niedomogi lutealnej. Niewydolność ciałka żółtego jest z kolei przyczyną niepłodności wielu kobiet. Na czym polega niedomoga lutealna? Czy plamienia przed miesiączką zawsze na nią wskazują? A także, jakie są szanse na zajście w ciążę?
Niedomoga lutealna – kiedy i na czym polega?
Niedomoga lutealna, nazywana także niewydolnością ciałka żółtego bądź niedomogą fazy lutealnej, występuje wtedy, gdy ciałko żółte wydziela za małą ilość progesteronu lub produkuje go w krótszym niż standardowo (tj. 10-12 dni) okresie.
Progesteron to hormon, który w II połowie cyklu wzrasta, aby przygotować organizm do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej – dzięki niemu zachodzi szereg zmian w macicy, gruczołach piersiowych i pochwie. Progesteron produkowany jest przez ciałko żółte, które powstało po owulacji z pękniętego pęcherzyka Graffa. Wysoki poziom progesteronu umożliwia rozwój ciąży, jeśli jednak do zapłodnienia nie doszło – stężenie hormonu spada, śluzówka się złuszcza i pojawia się miesiączka.
Jeśli poziom progesteronu jest zbyt niski, błona śluzowa macicy nie jest odpowiednio przygotowana do przyjęcia zarodka. Dlatego też pojawiają się problemy z zajściem w ciążę i powtarzające się poronienia.
Objawy niedomogi lutealnej:
- plamienia przed miesiączką,
- PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego,
- wydłużone lub skrócone cykle,
- skąpe miesiączki,
- stopniowy spadek temperatury,
- łagodne zmiany w obrębie piersi (mastopatia).
Przyczyny niedomogi lutealnej
Niedomoga lutealna może wynikać z zaburzeń funkcjonowania układu podwzgórze-przysadka-jajnik. Progesteron wydzielany jest pod wpływem wytwarzanego przez ten układ innego hormonu – LH. Zaburzenia ciałka żółtego mogą wynikać także z nieprawidłowości w procesach jego dojrzewania (w I fazie cyklu), np. ciałko żółte może szybciej obumierać, gdy powstało z pęcherzyka słabej jakości. Ponadto niedomoga lutealna często występuje u kobiet z podwyższonym poziomem prolaktyny, a także przy wysokim stężeniu TSH u osób chorych na niedoczynność tarczycy. Niedomoga lutealna występuje także częściej u kobiet, które już wcześniej poroniły. Ponadto, krótka faza lutealna może być przyczyną schorzeń jajników.
Plamienie przed miesiączką – co oznacza?
Plamienie przed miesiączką, czyli brązowa wydzielina z pochwy, występuje najczęściej u kobiet z niedomogą lutealną. Warto jednak podkreślić, że plamienie nie zawsze jednak o niej świadczy. Przyczynami plamienia, poza nieprawidłowym wzrostem endometrium spowodowanym niedostateczną produkcją progesteronu, mogą być: endometrioza lub nadżerka szyjki macicy.
Do najczęstszych przyczyn plamienia przed miesiączką zalicza się także:
- hiperprolaktynemię,
- choroby tarczycy (niedoczynność i nadczynność),
- zaburzenia stężeń progesteronu i estrogenów,
- PCOS (zespół policystycznych jajników),
- urazy i infekcje dróg rodnych,
- polipy i mięśniaki,
- zapalenie przydatków,
- chlamydiozę,
- antykoncepcję hormonalną (rozpoczęcie bądź zakończenie terapii),
- założenie spirali wewnątrzmacicznej (pierwsze miesiące po umieszczeniu).
>>> przeczytaj: Uwaga na chlamydię! Zrób bezpłatne badanie i wyklucz przyczynę niepłodności
Niedomoga lutealna a zajście w ciążę – jakie są szanse?
Niedomoga lutealna to problem, z którym boryka się większość pacjentek z zaburzeniami jajeczkowania. Ponadto występuje także u części pacjentek, u których stosowano leki stymulujące owulację i przeprowadzano procedurę IVF.
– I chociaż czasem może manifestować się plamieniami przedmiesiączkowymi, to często przebiega również bezobjawowo. Dlatego też szansa na zajście w ciążę u pacjentek, u których podejrzewa się niewydolność lutealną, zależy od wszystkich czynników współtowarzyszących, a przede wszystkim od wieku pacjentki i czasu starania o ciążę – podkreśla dr n. med. Jan Domitrz z Centrum Ginekologii, Endokrynologii i Medycyny Rozrodu “Artemida” w Białymstoku.
Diagnostyka i leczenie niedomogi lutealnej
Pomimo obecności wielu metod diagnostycznych niedomogi fazy lutealnej, takich jak: pomiar stężenia progesteronu, prolaktyny i TSH bądź biopsji endometrium, nadal brakuje metody, która w sposób wiarygodny pozwalałaby na jej podstawie rzetelnie postawić jej rozpoznanie.
– Niedomoga lutealna leczona jest poprzez suplementację progesteronu w różnych sytuacjach, w których statystycznie często występuje, np. po leczeniu metodą pozaustrojowego zapłodnienia. Nierzadko suplementację stosuje się także w przypadku cykli stymulowanych gonadotropinami. Rutynowo stosowana jest także w drugiej fazie cyklu, jednak bez podjęcia innych działań, nie poprawia statystycznej szansy na ciążę – dodaje dr n. med. Jan Domitrz.
Najczęściej niedomogę lutealną leczy się poprzez poprawę jakości owulacji. Indukcja owulacji może być najprostszym i najbardziej efektywnym sposobem leczenia niewydolności lutealnej. Poprawa jakości pęcherzyka nie tylko zwiększa szansę na zapłodnienie komórki jajowej, ale również poprawia jego hormonalną funkcję, która jest odpowiedzialna między innymi za produkcje progesteronu w fazie lutealnej. Progesteron podaje się od 14. do 28. dnia trwania cyklu miesiączkowego. Przy zaburzeniach fazy lutealnej nierzadko prowadzącej do niepłodności, szansę na ciążę zwiększają techniki wspomaganego rozrodu in vitro, inseminacja domaciczna.
Konsultacja medyczna: dr n. med. Jan Domitrz, specjalista położnictwa i ginekologii, enokrynolog z Centrum Ginekologii, Endokrynologii i Medycyny Rozrodu “Artemida” w Białymstoku.
Polecamy także:
Tyłozgięcie macicy a niepłodność: czy ma wpływ na zajście w ciążę
Dodaj komentarz