Badanie ultrasonograficzne ciąży kojarzy nam się z przyjemnym momentem, gdy ginekolog specjalnym urządzeniem przesuwa po brzuchu, a na ekranie widać każdy detal rozwijającego się maluszka. Jednak na początku ciąży wygląda to zupełnie inaczej – wykonuje się wtedy USG dopochwowe, precyzyjniejsze niż to wykonywane przez powłoki brzuszne. Sprawdź, czego spodziewać się po tym badaniu i jak się do niego przygotować.
Ultrasonografia – jedno z najważniejszych badań w ciąży
Badanie ultrasonograficzne (USG) przeprowadza się za pomocą urządzenia, które wytwarza fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (ultradźwięki), a następnie wysyła ja poprzez aparaturę do badanego fragmentu ciała człowieka. Tam ulegają one rozproszeniu, wchłonięciu i odbiciu. Następnie zostają poddane analizie przez komputer, dzięki czemu na monitorze pojawia się obraz badanego obszaru zmieniający się w czasie rzeczywistym.
Dzięki tej technologii USG jest bezinwazyjną metodą diagnostyczną. Nie niesie ze sobą ryzyka dla matki i płodu oraz nie powoduje skutków ubocznych. W przypadku ciąży zagrożonej może być wykonywane nawet co kilka dni.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie badania USG w ciąży trzykrotnie:
- Pomiędzy 11. a 13. tygodniem – USG dopochwowe, rzadziej przezbrzuszne
- Pomiędzy 18. a 22. tygodniem – USG przezbrzuszne
- Po 30. tygodniu – USG przezbrzuszne
Powyższe zalecenia dotyczą zarówno ciąż o prawidłowym przebiegu, jak i tych ze współistniejącą cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym itp., a także ciąż wielopłodowych (np. bliźniaczych). Jeśli istnieje zagrożenie dla płodu lub matki, badanie to można wykonywać częściej – wskazania określa lekarz prowadzący.
Badanie USG pozwala skontrolować prawidłowość rozwoju płodu, objętość wód płodowych, położenie łożyska, ale też zmierzyć dziecko czy chociażby ustalić jego płeć.
USG dopochwowe – na czym polega?
Pierwsze USG zalecone przez PTG rzadko jest rzeczywiście pierwszym. W praktyce większości gabinetów ginekologicznych zleca się bowiem wykonanie takiego badania w celu potwierdzenia ciąży – zlokalizowania jaja płodowego, pęcherzyka ciążowego i zarodka oraz oceny narządu rodnego. Dzięki temu możliwe jest m.in. wykluczenie ciąży pozamacicznej. Przeprowadza się je jeszcze przed 10. tygodniem, zaraz po tym jak pacjentka zgłosi się do ginekologa z pozytywnym wynikiem testu ciążowego.
Badanie USG „oficjalnie” pierwsze – do 11. tygodnia ciąży – wykonuje się prawie zawsze dopochwowo. Nawet jeśli stawisz się na wizytę w gabinecie np. w 13. tygodniu, prawdopodobnie lekarz i tak wykona USG dopochwowe. Wprawdzie wytyczne PTG dają w tym względzie dowolność, jednak w grę wchodzi precyzja badania. Mimo iż po 11. tygodniu pierwsze badanie można wykonać przez powłoki brzuszne, większą dokładność uzyskuje się przy USG dopochwowym.
Tak naprawdę to pierwsze USG jest najważniejszym badaniem w całej ciąży. Pozwala określić wiek dziecka precyzyjniej niż te w drugim i trzecim trymestrze. Dzięki niemu możliwe jest m.in. wykluczenie poważnych wad płodu. Badanie to nazywane jest też USG genetycznym, pozwala bowiem wykryć choroby takie jak m.in. zespół Downa, Edwardsa czy Pataua.
Jak przebiega USG dopochwowe?
Do badania wykorzystuje się głowicę o obłym zakończeniu. Lekarz zabezpiecza ją jednorazową osłonką, a następnie nakłada na nią specjalny przeźroczysty żel ułatwiający wprowadzenie głowicy do pochwy i przenikanie fal ultradźwiękowych. Z tego miejsca aparat najlepiej rejestruje wnętrze macicy – poszczególne jej obszary stają się widoczne na monitorze podczas przesuwania głowicy w pochwie.
Oprócz wieku ciąży, podczas pierwszego USG ocenie podlegają m.in.:
- Liczba pęcherzyków ciążowych i płodów w jamie macicy
- Budowa zewnętrzna i anatomiczna płodu
- Czynność serca płodu (FHR)
- Narządy wewnętrzne: mózg, żołądek, pęcherz moczowy, kręgosłup
- Przezierność fałdu karkowego (NT)
- Przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV)
- Obecność kości nosowej (NB)
W przypadku wykrycia poważnych nieprawidłowości, lekarz może od razu skierować pacjentkę do ośrodka referencyjnego, w którym przeprowadzona zostanie dokładna diagnostyka.
Jak przygotować się do USG dopochwowego?
Do USG dopochwowego przygotuj się tak, jak do każdego innego badania ginekologicznego. Nie zostanie ono jednak wykonane na fotelu ginekologicznym, lecz na leżance. Lekarz zaleci ułożenie się na niej na wznak w pozycji ginekologicznej, czyli z nogami zgiętymi w kolanach. Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem badania opróżnić pęcherz – pełny może utrudnić precyzyjne wykonanie USG.
USG dopochwowe nie boli. Wiele pacjentek określa je nawet jako mniej nieprzyjemne niż rutynowe badanie ginekologiczne. Jeśli jednak poczujesz ból podczas badania, koniecznie powiedz o tym lekarzowi. Dolegliwości tego typu mogą świadczyć o nieprawidłowościach w obrębie narządów rodnych, np. występowaniu nadżerek.
Dokładnie wykonane USG trwa od 15 do 30 minut. Jednak może się przedłużyć, jeśli operator wykryje jakieś nieprawidłowości lub będzie chciał upewnić się, że takowych nie ma. W tym czasie przyszła mama może obserwować obraz pojawiający się na monitorze. W zależności od wyposażenia gabinetu, może widzieć monitor operatora lub obserwować dziecko na osobnym ekranie – przeznaczonym właśnie dla niej i ustawionym pod takim kątem, aby wszystko dobrze widziała. Podczas pierwszego USG lepiej jednak nie spodziewać się spektakularnych widoków – to jeszcze za wcześnie na obejrzenie detali budzi dziecka czy rozpoznanie jego płci.
Wyniki badania USG
Po wykonaniu badania otrzymasz zdjęcie USG z tajemniczymi oznaczeniami. Wartości te mają znaczenie dla twojego ginekologa prowadzącego ciążę. Jednak możesz je też sama rozszyfrować.
Skróty w wynikach USG oznaczają:
- CR L – długość ciemieniowo-siedzeniowa
- FHR – częstość bicia serca płodu
- NT – przezierność fałdu karkowego
- NB – kość nosowa
- DV – przepływ w przewodzie żylnym
- BPD – wymiar poprzeczny główki
- HC – obwód główki
- AC – obwód brzuszka
- FL – długość kości udowej
- EFW – szacowana masa płodu
USG dopochwowe w II i III trymestrze – czy jest bezpieczne?
Choć rutynowo USG dopochwowe wykonuje się tylko w pierwszym trymestrze ciąży, lekarz może zadecydować o konieczności przeprowadzenia tego typu badania także później – nawet po 22. tygodniu ciąży. W niektórych sytuacjach bowiem wymagane jest uzyskanie dokładniejszego obrazu wnętrza macicy lub szczegółowego obejrzenia konkretnych jej obszarów.
Jeśli lekarz zaleci wykonanie USG dopochwowego w późniejszej ciąży, nie obawiaj się – to nie błąd w sztuce lekarskiej. Badanie ultrasonograficzne jest bezpieczne przez całą ciążę – nie grozi uszkodzeniem pęcherza płodowego ani nie zniszczy czopu śluzowego.
Źródło:
https://www.ptgin.pl/rekomendacje-0 [dostęp: 13.11.2020]
POLECAMY TAKŻE: Każda matka marzy, by to zobaczyć na USG w ciąży
Dodaj komentarz