Cierpisz na endometriozę? Masz za sobą operacje na jajnikach, jajowodach, jelitach czy macicy, a rozpoczęte starania o ciążę nie przynoszą efektu? Szacuje się, że 15–20% przypadków wtórnej niepłodności jest powodowanych obecnością zrostów. Czym są i w jaki sposób wpływają na starania o dziecko?
Czym są zrosty
Zrosty to nieprawidłowe połączenia pomiędzy tkankami i narządami. Powstają najczęściej po operacjach lub w wyniku zapalenia.
Zrosty pooperacyjne występują po prawie wszystkich operacjach wykonywanych w obrębie jamy brzusznej i miednicy. Z kolei zrosty wewnątrzmaciczne powstają w wyniku zniszczenia prawidłowej struktury endometrium, a ich obecność najczęściej powiązana jest z poporodową lub wykonywaną po poronieniu instrumentalną kontrolą jamy macicy w trakcie zabiegu histeroskopii.
Zrosty powstające w jamie macicy mogą mieć postać od powierzchownego włóknienia o małym nasileniu, do zmian bardzo nasilonych obejmujących duże obszary, sięgających głęboko w błonę mięśniową – aż do całkowitego zamknięcia światła jamy macicy (zespół Ashermana), co jest poważną przyczyną niepłodności kobiet.
Zrosty – przyczyna niepłodności
Szacuje się, że 15–20% przypadków wtórnej niepłodności jest powodowanych właśnie obecnością zrostów. To one naruszają porządek anatomiczny w rejonie jajników i jajowodów i uniemożliwiają przemieszczanie się zapłodnionych komórek jajowych i embrionów.
To zasadnicza przyczyna utrudnień w zagnieżdżeniu się zarodka, powodująca często ciąże pozamaciczne, także te uzyskane poprzez metodę in vitro.
Nawet jeżeli przyczyną niepłodności jest więcej czynników, to i tu jest widoczna zależność między zrostami w miednicy małej a niepłodnością. Niepłodność u kobiet spowodowana zrostami jest odwracalna, ale ustępuje po ich uwolnieniu, czyli usunięciu.
W badaniu SCAR (Surgical and Clinical Adhesion Research) z udziałem niepłodnych kobiet zaobserwowano, że w czasie 12 lub 24 miesięcy po uwolnieniu zrostów w ciążę zaszło odpowiednio 32% i 45% kobiet. W porównywalnym czasie w grupie kobiet nie leczonych w ciążę zaszło odpowiednio tylko 11% i 16%.
Źródło: zrosty.pl
Zrosty a endometrioza
Kolejnym poważnym problemem jest proces tworzenia się zrostów związany z endometriozą. Zrosty mogą tu powstawać zarówno na skutek samej choroby, jak i po chirurgicznym leczeniu endometriozy.
Endometrioza wywołuje miejscowe stany zapalne, które są kluczowym czynnikiem powstawania zrostów.
Zatem zrosty mogą tworzyć się w następstwie krwawienia ognisk endometrialnych w pobliżu ich umiejscowienia, co wywołuje stan zapalny, co z kolei prowadzi do formowania się tkanki bliznowatej jako części procesu uzdrawiania. Niestety, niekiedy ta uszkodzona tkanka nie formuje samej tylko blizny, ale wchodzi w kontakt z innym obszarem objętym stanem zapalnym i powstaje pasmo tkanki bliznowatej – zrost – pomiędzy dwoma obszarami.
Zespół Ashermana – najpoważniejszy rodzaj zrostów
Zrosty różnią się między sobą. Mogą być cienkie i prawie przezroczyste – to te mniej groźne, ale mogą być także grube, gęste i nieprzezroczyste, powodujące dalsze komplikacje zdrowotne. W niektórych przypadkach, zrosty mogą rozwinąć się do tego stopnia, że obejmują bardzo duże obszary, sięgające głęboko w błonę mięśniową – aż do całkowitego zamknięcia światła jamy macicy (zespół Ashermana).
Zrosty o największym nasileniu, czyli zespół Ashermana, mogą być spowodowane zarówno schistosomiazą – chorobą wywołaną przez pasożyta krwi, jak i przez ciężkie zapalenie błony śluzowej macicy, czyli endometriozę IV stopnia.
Objawami zespołu Ashermana są:
- Zaburzenia miesiączkowania – skrócenie menstruacji lub jej zanik
- Skrajnie bolesne i obfite miesiączki
- Dotkliwe skurcze i ostry ból brzucha – zarówno podczas okresu jak i poza czasem trwania miesiączki
- Trudności z zapłodnieniem oraz poronienia nawykowe.
Zrosty – leczenie operacyjne
Zrosty u kobiet z niepłodnością, w tym te o najcięższej postaci, można rozpoznawać i leczyć metodami endoskopowymi: w jamie brzusznej – laparoskopią, w macicy – histeroskopią.
Zrosty są powikłaniem zabiegów operacyjnych, ale mogą być skutecznie usunięte. Laparoskopia to metoda operacyjna.
W przypadku niepłodności wskazaniem do leczenia operacyjnego są:
- zrosty okołojajowodowe i okołojajnikowe
- zmiany endometriotyczne z torbielami jajnika i/lub zrostami
- zwężenia lub zamknięcia ujścia brzusznego jajowodu
- niedrożność jajowodu cieśniowa lub przy ujściu macicznym
- mięśniaki macicy.
Operacja i usunięcie zrostów ma przywrócić niezbędne warunki anatomiczne do procesu zapłodnienia i rozwoju zarodka, zagnieżdżenia oraz donoszenia ciąży. Wyniki operacji wykonywanych ze wskazań na niepłodność zależą od prawidłowej kwalifikacji pacjentki do operacji, jej wieku, stosowanej techniki operacyjnej i profilaktyki przeciwzrostowej.
WARTO WIEDZIEĆ: Laparoskopia i histeroskopia to badania stosowane w diagnostyce niepłodności kobiety, które służą do rozpoznawania możliwych przyczyn niepłodności. Są to także techniki operacyjne, w trakcie których wykonuje się właściwe procedury lecznicze, eliminując przyczynę niepłodności. Najczęściej wykonuje się uwolnienie zrostów wewnątrzmacicznych, korekcje wad anatomicznych, usuwanie torbieli jajników, usuwanie mięśniaków macicy czy udrażnianie jajowodów.
Skuteczność usuwania zrostów
Niestety, leczenie nasilonych zrostów bywa niekiedy trudne, wieloetapowe i dodatkowo mogą mieć one tendencję do nawracania mimo zastosowanego leczenia. Dlatego współcześnie lekarze zwracają uwagę na zapobieganie powstawaniu zrostów w trakcie przeprowadzanych operacji. Coraz większą popularnością cieszy się podawany śródoperacyjnie w formie żelu kwas hialuronowy, który ma zapobiegać przyleganiu zranionych powierzchni i tworzeniu się w tych miejscach zrostów pooperacyjnych.
Co to jest Hyalobarrier Gel
Jest to sterylny, przezroczysty żel o wysokiej lepkości składający się w 100% z czystego kwasu hialuronowego, który jest jednym z głównych składników ludzkiej tkanki łącznej, nabłonkowej i śródbłonkowej. Preparat idealnie przylega do powierzchni tkanek i ścian jamy brzusznej, tworząc barierę oddzielającą tkanki podczas fazy regeneracji po zabiegu chirurgicznym, w miejscu, gdzie istniej ryzyko powstania zrostów pooperacyjnych.
Żel pozostaje w miejscu aplikacji przez 7 dni (największe ryzyko wytworzenia zrostów 3-5 dni po operacji), po czym ulega całkowitemu wchłonięciu.
Lekarze operujący pacjentkę powinni nie tylko poinformować ją o konsekwencjach zabiegu i ryzyku wystąpienia zrostów, ale także zastosować preparaty zmniejszające ryzyko ich powstania po operacji.
Sama pacjentka zaś ma prawo zapytać o technikę operacyjną i środki zapobiegawcze skutkom ubocznym w postaci zrostów. To szczególnie ważne dla kobiet, które z powodu ponownego utworzenia się zrostów w wyniku stanów zapalnych (endometrioza), kierowane są na kolejne operacje ich usunięcia.
Artykuł powstał we współpracy z
Więcej informacji na zrosty.pl
POLECAMY TAKŻE: Blizna po cesarskim cięciu – fakty i mity
Dodaj komentarz