Dzieci i bajki – temat rzeka oraz powód do burzliwych dyskusji z innymi rodzicami czy dziadkami. Jedni preferują luźny styl rodzicielstwa a bajki są wybawieniem i chwilą wytchnienia dla opiekunów. Inni ściśle wydzielają ilość bajek, traktując czas przed ekranem jako bardzo szkodliwy. Gdzie leży prawda? Od kiedy włączać dziecku bajki i ile czasu mogą spędzać przed ekranem? Przedstawiamy wytyczne WHO oraz dobre wskazówki do wprowadzenia od zaraz.
Od kiedy wprowadzać bajki?
Przede wszystkim warto pamiętać, że dopóki małe dziecko nie zostanie zaznajomione z istnieniem tego typu rozrywki, dopóty nie będzie o to prosić. Nie ma więc potrzeby włączać maluchowi bajek wcześniej niż to konieczne.
Specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rekomendują, by do ukończenia 18. miesiąca życia dziecko nie spędzało czasu przed ekranami: smartfonów, tabletów oraz telewizorów.
Czas wprowadzenia bajek jest uzależniony od konkretnej sytuacji i dziecka, jednak jeśli tylko jest taka możliwość, warto te pierwsze 1,5 roku wychowywać malucha bez bajek.
Ile czasu dziecko może oglądać bajki?
Ilość czasu, jaki dzieci mogą poświęcić na oglądanie bajek (i korzystanie z ekranów) bez szkody dla zdrowia i rozwoju, jest uzależniony przede wszystkim od ich wieku. Im dziecko młodsze, tym ten czas powinien być bardziej ograniczony a wybór bajek poddany ścisłej selekcji.
Jak zostało wyżej wspomniane WHO rekomenduje, aby dzieci do 1. roku życia nie spędzały czasu przed telewizorem czy smartfonem. To wiek, w którym fascynujący jest absolutnie każdy skrawek świata, więc dokładanie bodźców w postaci bajek jest zbędne.
Dzieciom w wieku 1-2 lata również nie zaleca się spędzania czasu przed ekranem. W przypadku dzieci 2-letnich czas oglądania bajek nie powinien przekraczać 1 h dziennie. Przy czym im krótszy czas, tym lepiej.
Dzieci do 5. roku życia – rekomendowany czas przed ekranem to maksymalnie 1h dziennie.
Specjaliście podkreślają, że rodzice dzieci najmniejszych powinni szczególnie kontrolować bajki i gry, z którymi ma styczność dziecko oraz uczestniczyć w korzystaniu z nich.
Pamiętaj! Grunt to obserwacja i wyciąganie wniosków. Jeśli zauważysz, że Twoja pociecha przejawia niepokojące zachowania, które mogą być związane z bajkami i korzystaniem z ekranów, np. bywa agresywne/nadpobudliwe/nie może zasnąć, warto ograniczyć ten rodzaj rozrywki.
Bajki do posiłków – dlaczego to zły pomysł?
WHO określa otyłość u dzieci jako światową epidemię. Szacuje się, że wśród dzieci poniżej 5. roku życia ok. 41 mln ma nadwagę lub otyłość. Sprzyja temu szereg czynników: od siedzącego trybu życia, większego udziału elektroniku w życiu dziecka i rodziny poprzez szeroki dostęp do taniej przetworzonej żywności, w tym słodyczy.
Nie każdy z tych powodów leży na barkach odpowiedzialności rodziców. Wprowadzona w czasie pandemii koronawirusa nauka zdalna w szkołach przykuła dzieci do biurek i ekranów na wiele miesięcy. Nie bez znaczenia jest też niewystarczająca edukacja o zdrowym odżywianiu oraz ceny – niestety przetworzona żywność jest najtańsza.
Spożywanie posiłków przed telewizorem lub telefonem sprzyja otyłości. Zaburzona jest świadomość i kontrolowanie ilości pochłanianego jedzenia, co powoduje że łatwo przegapić uczucie sytości. Ponadto tworzy się niebezpieczny schemat, według którego oglądaniu telewizji zawsze powinno towarzyszyć jedzenie. W dorosłym życiu takie osoby z automatu chwytają za przekąski ilekroć oglądają film. Jedzenie łatwo staje się tożsame z relaksem, wolnym czasem, rozrywką dodatkową do oglądania tv.
Sprawdź także: „Dziecko nie powie, że źle widzi…” Wady wzroku u dzieci – objawy, przyczyny, wybór okularów.
Oglądanie bajek – o tym pamiętaj!
1. Przykład idzie z góry – dzieci utożsamiają zachowanie rodziców z jednym słusznym wzorcem i niemal naturalnie naśladują ich zachowania. Mama lub tata z przyklejonym telefonem do dłoni, nieustannie zerkający w tablet czy telewizor uczy dziecko, że ekrany urządzeń elektronicznych są czymś pożądanym. Trudno będzie egzekwować od nastolatka ograniczenia użytkowania smartfona w kontaktach rodzinnych, gdy całe dzieciństwo dziecko widziało rodzica z telefonem w ręku.
2. Niech bajki i elektronika będą neutralne – rodzice powinni wystrzegać się nagradzania i karania dziecka dostępem/brakiem dostępu do elektroniki, bajek czy gier. Takie postępowanie zwiększa ich atrakcyjność i czyni obiektem wyjątkowego zainteresowania.
3. Ogranicz bajki przed snem – na godzinę przed pójściem spać dziecko nie powinno oglądać żadnych bajek, nie tylko tych z dynamicznym montażem, dużą jaskrawością i intensywnymi doznaniami. Nie dajemy maluchowi smartfona do łóżka, nie pozwalamy na granie tuż przed zaśnięciem. Co więcej, samemu także odkładajmy telefon wieczorami, nie scrolujmy mediów społecznościowych godzinami w sypialni. Emitowane przez ekrany światło niebieskie utrudnia zasypianie i zdrowy sen poprzez zaburzenia w wydzielaniu melatoniny, tzw. hormonu snu.
4. Nadzoruj i kontroluj – dając dziecku telefon, koniecznie włącz kontrolę rodzicielską, ograniczającą dostęp do niepożądanych treści. You Tube i inne kanały rozrywkowe mają zaawansowany system podpowiadania nowych treści, nie zawsze są to filmy i materiały, które życzysz sobie dla swojego dziecka. Sprawdź treść ulubionych bajek dziecka, czy słownictwo jest do zaakceptowania, czy bajka nie jest zbyt dynamiczna i abstrakcyjna. Wielu rodziców włącza bajki, gdy potrzebuje chwili dla siebie – czy to na zrobienie obiadu, szybki prysznic czy pracę zdalną. Jest to zupełnie zrozumiałe. Jednak warto włączać te bajki, które wcześniej mieliśmy okazję obejrzeć i skontrolować.
5. Ustal limity – trudno wyegzekwować skończenie oglądania, jeśli raz pozwalamy dziecku na 1 a raz na 4 bajki. Wcześniejsze ustalenie limitu da nam narzędzie, do którego możemy się odwołać. Dziecko szybko przyzwyczai się do ustalonych zasad i rzadziej będzie wpadać w histerię na fakt wyłączenia telewizora. Ustal ilość bajek lub konkretny czas. Dobrym, zrozumiałym dla kilkulatka rozwiązaniem jest ustawienia stopera lub zaznaczenie na dużym zegarze godziny, w których telewizor jest wyłączany. Warto też co jakiś czas przypomnieć dziecku, że zbliża się czas wyłączenia telewizora. Nagłe zgaszenie ekranu przez zapatrzone w bajkę dziecko może doprowadzić do gwałtownej reakcji.
6. Używaj, gdy to konieczne – pobieranie krwi, jazda samochodem, lot samolotem czy usypianie młodszego dziecka to sytuacje, w których włączenie bajki może okazać się nieodzowne. Mniejszym obciążeniem będzie 1-2 bajki obejrzana przez kilkulatka niż konieczność prowadzenia samochodu w akompaniamencie krzyków czy niemożność pobrania krwi przez histerię malucha. W takich sytuacjach, jeśli musisz i wiesz, że to dla Was lepsze, korzystaj ze zdobyczy techniki śmiało i nie daj się wpędzić w poczucie winy. Dla równowagi zrezygnuj z bajek, gdy nie jest to konieczne, np. wracając z przedszkola czy siedząc w kolejce do lekarza można ten czas wykorzystać dużo ciekawiej z korzyścią dla Waszych relacji.
7. Nie umieszczaj telewizora w pokoju dziecka – są różne sytuacje i warunki lokalowe, jednak jeśli dziecko ma własny pokój, to lepszym rozwiązaniem jest umieszczenie telewizora wyłącznie w ogólnodostępnym dla całej rodziny pokoju. Unikniemy dzięki temu pokusy – a raczej nasza pociecha – aby obejrzeć bajki przed pójściem spać.
Źródło:
https://www.who.int/news/item/24-04-2019-to-grow-up-healthy-children-need-to-sit-less-and-play-more
https://kidshealth.org/en/parents/tv-affects-child.html
POLECAMY TAKŻE:
Kreatywne zabawy w domu, czyli jak walczyć z nudą w deszczowe dni
Dodaj komentarz