Niepłodność i bezpłodność – oto różnice, diagnostyka, leczenie i szanse na ciążę

Pary borykające się z niepłodnością przeżywają trudną drogę do upragnionego rodzicielstwa. Nie pomagają im w tym osoby trzecie, które nierzadko w rozmowach nie wyrażają się precyzyjnie. Dla nich “niepłodni” czy “bezpłodni” jest bez znaczenia. Jednak między tymi pojęciami medycznymi istnieje ogromna różnica.

Niepłodność – zmora naszych czasów

Światowa Organizacji Zdrowia (WHO) niepłodność określa jako chorobę układu rozrodczego, objawiającą się niemożnością osiągnięcia ciąży po 12 miesiącach regularnego współżycia seksualnego bez zabezpieczenia. Taką definicję znajdziemy w „słowniku” WHO opublikowanym w 2009 roku. Należy podkreślić, że niepłodność jest zaburzeniem odwracalnym.

>>> Czytaj więcej: Nowa definicja niepłodności: niepłodni to także single i homoseksualni

W Polsce aż 2,5-3 mln osób par w wieku prokreacyjnym ma problem z niepłodnością.

Kiedyś za niepłodność głównie odpowiadał czynnik żeński, gdyż spora grupa kobiet zmagała się ze stanami zapalnymi czy niedrożnością jajowodów. Obecnie przyczyny rozkładają się po równo na kobietę i mężczyznę – okazuje się, że z powodów endokrynologicznych blisko połowa partnerów odpowiada za brak potomstwa.

Przyczyn niepłodności może być wiele. Często odpowiedzialne są za nią choroby skutkujące licznymi zaburzeniami. Przyczyn niepłodności można również doszukiwać się w nieodpowiednim stylu życia. Stres, dieta, aktywność fizyczna, otoczenie – to wszystko sprawia, że płodność maleje. Jednak nierzadko przyczyny niepłodności są trudne do zdiagnozowania. Gdy przyczyny te są niejednoznaczne bądź nie udaje się ustalić tych przyczyn, gdyż np. badania diagnostyczne kwalifikują się w założonych normach, wówczas stwierdza się niepłodność idiopatyczną.

>>> Zobacz więcej: Czym jest niepłodność idiopatyczna i czy jest szansa na ciążę

Bezpłodność – smutna rzeczywistość

Istnieje znacząca różnica między niepłodnością a bezpłodnością. Bezpłodność to trwała niemożność spłodzenia i posiadania biologicznego potomstwa. Bezpłodność może wynikać z chorób genetycznych, np. zespół Turnera, bądź poprzez wady wrodzone i wady nabyte związane z operacjami czy wypadkami, np. usunięcie jajników, macicy, jąder czy nasieniowodów.

Należy podkreślić, że termin “niepłodność” często stosowany jest zamiennie z “bezpłodnością”. Może wynikać to z faktu, że w medycynie bardzo rzadko używa się określenia “bezpłodność”. W języku medycznym częściej mówi się o niepłodności względnej (uleczalnej) i bezwzględnej (nieuleczalnej).

Warto jednak pamiętać, że stosowanie zamiennie tych terminów (bez dookreślań względna/bezwzględna) w środowisku niepłodnych par może być dla nich bardzo niekomfortowe.

Niepłodność vs. bezpłodność – diagnostyka

Diagnostyka płodności męskiej:

wywiad lekarski
badanie nasienia
badania genetyczne (wykrycie najczęstszych mutacji w regionie AZF, w genie CFTR, kariotyp)
badania hormonalne (testosteron, FSH, LH, prolaktyny, TSH, FT4, estradiol)
badanie poziomu SHBG
markery nowotworowe
USG
PSA/fPSA
badania autoimmunologiczne
test PCT
badania mikrobiologiczne

Diagnostyka płodności żeńskiej:

wywiad lekarski
badanie ginekologiczne
USG
histerosalpingografia (HSG)
histerosalpingosonografia kontrastowa (HyCoSy)
laparoskopia
histeroskopia
badanie immunogoligczne
badanie bakteriologiczne
badania hormonalne – LH, FSH, hormony tarczycy, progesteron, estradiolu, prolaktyna, testosteronu
badania specjalistyczne np. rezonans magnetyczny (hiperprolaktynemia)
badania genetyczne (wykrycie najczęstszych mutacji w genie Protrombiny, Proakceleryny, MTHFR, CFTR, kariotyp)
test PCT

Powyższe badania oceniają płodność męską i żeńską. Na ich podstawie można ocenić, czy dany przypadek związany jest z niepłodnością czy bezpłodnością, tzn. czy dotyczy niepłodności względnej czy bezwzględnej.

Niepłodność vs. bezpłodność – leczenie

Niepłodność jest chorobą, którą można wyleczyć. Zależnie od przyczyny wprowadzane są różne metody terapii. Lekarze podejmując leczenie niepłodnych par zaczynają od planowanego współżycia. Jeśli podczas badań diagnostycznych znaleziono zaburzenia hormonalne stosuje się leczenie hormonalne. Często wykonuje się także zabiegi chirurgiczne.

Parom, które starają się o potomstwo lekarze zalecają także inseminację, zapłodnienie pozaustrojowe bądź naprotechnologię.

O szczęśliwych zakończeniach i walce z niepłodnością możecie przeczytać tutaj: Wasze historie

Bezpłodność jest stanem trwałym. Niestety nie można w jej przypadku podjąć żadnego leczenia. Jedyną szansą na bycie rodzicami dla bezpłodnych par jest adopcja.

>>> Czytaj więcej: „Nie taki diabeł straszny…” – procedura adopcyjna krok po kroku

Polecamy także:

Sprawdź 10 sygnałów, które mówią, że nie radzicie sobie z niepłodnością

Ponad 50% Polek uważa, że mężczyźni powinni profilaktycznie badać nasienie

Słabe nasienie? Te witaminy poprawią męską płodność i rozbudzą apetyt na seks