Ból pleców w ciąży – jedna z najczęściej występujących dolegliwości u ciężarnych. Na jej pojawienie się ma wpływ wiele czynników. Najczęściej jest to przeciążenie kręgosłupa związane ze zmianą postawy i przyrostem masy ciała. Ból pleców w ciąży może nasilać się z każdym miesiącem, a przez to utrudniać przyszłej mamie codzienną aktywność. Dlatego warto znać skuteczne sposoby na jego złagodzenie.
Dlaczego pojawia się ból pleców w ciąży?
Ból pleców w ciąży dotyczy nawet połowy kobiet. Jest to jedna z najczęściej zgłaszanych dolegliwości. Może mieć różne natężenie, obejmować każdy odcinek kręgosłupa, utrzymywać się stale lub dokuczać tylko w określonych sytuacjach (np. po przyjęciu niektórych pozycji). Niekiedy jest na tyle silny, że utrudnia codzienne funkcjonowanie. Ból pleców w ciąży może pojawić się w każdym momencie i narastać w miarę zbliżania terminu porodu. Jeżeli nie towarzyszą mu żadne dolegliwości, nie powinien wzbudzać niepokoju.
Przyczyny bólu pleców w ciąży mogą być różne. Najczęściej jest to przeciążenie kręgosłupa związane ze wzrostem masy ciała, zmianą postawy oraz przygotowywaniem się organizmu do porodu. Na dolegliwości bólowe wpływa także brak aktywności fizycznej, otyłość oraz wady postawy i problemy z kręgosłupem, które występowały przed zajściem w ciążę.
Ból pleców w I trymestrze ciąży
Ból pleców w I trymestrze ciąży jest związany z intensywnymi zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie kobiety po zapłodnieniu. Pierwsze tygodnie to czas, kiedy zaczynają rozciągać się więzadła macicy oraz tkanka kostno-chrzęstna miednicy. Proces ten ma za zadanie przygotować ciało przyszłej mamy do powiększania się obwodu brzucha i dużego wysiłku, którym jest poród. Z tego powodu ból pleców we wczesnej ciąży dotyczy głównie odcinka lędźwiowego i krzyżowego.
Część kobiet przyznaje, że ból w dole pleców był u nich jednym z pierwszych objawów ciąży. Przypominał on dolegliwości, które występują przed spodziewanym terminem miesiączki.
Ból pleców w II trymestrze ciąży
II trymestr ciąży to czas, kiedy zwiększa się masa ciała, obwód brzucha i piersi. Tym samym zmienia się sylwetka i środek ciężkości. Kręgosłup zostaje nadmiernie obciążony, przez co pojawia się ból pleców w ciąży, szczególnie w odcinku piersiowym, lędźwiowym i krzyżowym.
Za ból pleców w ciąży odpowiada także zmiana postawy ciała: miednica i ramiona zostają wysunięte do przodu. Powoduje to, że mięśnie przykręgosłupowe są przez długi czas napięte. Objawy odczuwają głównie te kobiety, które nie uprawiały aktywności fizycznej przed zajściem w ciążę, a tym samym mają osłabione mięśnie brzucha, pośladków i grzbietu.
Polecamy: Waga w ciąży. Ile powinno się przytyć w ciąży? Trymestr ciąży a spożywane kalorie
Ból pleców w III trymestrze ciąży
W III trymestrze ciąży ból pleców może być już bardzo nasilony. Jego przyczynami są duży przyrost wagi i znaczne powiększenie się obwodu brzucha. Ponadto organizm bardzo intensywnie przygotowuje się do narodzin dziecka. Intensywnie rozciągają się więzadła macicy. Może ona także uciskać na nerw kulszowy, co skutkuje bardzo nieprzyjemnym bólem kręgosłupa, który promieniuje do pachwiny, uda, a nawet stopy.
Ból kręgosłupa w ciąży może być jedną z pierwszych oznak zbliżającego się porodu. Jeżeli narasta i niedługo po nim pojawiają się skurcze macicy, które stają się coraz częstsze, należy udać się do szpitala.
Przeczytaj: Dylematy ciężarnej: Czy to już poród? – 6 sygnałów zwiastujących rozwiązanie
Sposoby na ból pleców w ciąży
Kobiety ciężarne nie mogą stosować wielu powszechnie dostępnych leków, ponieważ wpływają one niekorzystnie na rozwój płodu. Środki farmakologiczne należy przyjmować tylko pod nadzorem lekarza. Dlatego warto znać inne skuteczne sposoby na ból pleców w ciąży.
Kiedy pojawi się ból, w pierwszej kolejności należy zmienić pozycję. Wówczas zmniejszy się napięcie mięśni, dzięki czemu znikną nieprzyjemne objawy. Warto zastosować także ciepły okład lub termofor na wybraną okolicę kręgosłupa lub wziąć ciepłą kąpiel. Woda i temperatura działają relaksująco i rozluźniająco na ciało.
Inne skuteczne sposoby na ból pleców w ciąży to:
- delikatny masaż,
- krótki spacer,
- ćwiczenia rozluźniające,
- odpoczynek,
- zabiegi kinezyterapeutyczne.
Ćwiczenia na ból pleców w ciąży
Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na ból pleców w ciąży, który jest nie tylko łagodzi dolegliwości, ale także pomaga im zapobiegać są ćwiczenia. Dzięki nim wzmacniają się i rozluźniają nadmiernie obciążone mięśnie. Można je wykonywać samodzielnie w domu lub zapisać się na zajęcia do doświadczonego fizjoterapeuty.
Przykładowe ćwiczenia na ból pleców w ciąży to:
- Koci grzbiet
Uklęknij i podeprzyj się rękami o podłoże. Rozstaw kolana na szerokość bioder. Wypychaj stopniowo grzbiet w górę, jednocześnie kierując głowę w dół. Następnie spróbuj maksymalnie go obniżyć.
- Unoszenie bioder
Połóż się na plecach i ugnij nogi w kolanach. Ręce powinny spoczywać luźno wzdłuż ciała. Unieś biodra w górę i pozostań w tej pozycji kilka sekund. Następnie stopniowo opuść je i po kilku sekundach powtórz ćwiczenie.
- Skłony na piłce
Usiądź na piłce w lekkim rozkroku (tak, aby czuć się stabilnie). Jedną rękę oprzyj na biodrze, a drugą unieś w górę. Przechyl ciężar ciała w przeciwną stronę od wyprostowanej kończyny. Wytrzymaj kilka sekund, wróć do pozycji wyjściowej i zmień rękę. Ćwiczenie możesz wykonywać także na stojąco lub podczas siedzenia na podłodze.
Przeczytaj: Aktywnie w ciąży – jak przełamać strach przed sportem w ciąży i co ćwiczyć?
Kiedy ból pleców w ciąży jest niebezpieczny?
Ból pleców w ciąży jest objawem fizjologicznym, który (jeżeli występuje samodzielnie) nie powinien wzbudzać niepokoju u przyszłej mamy. W większości przypadków łagodzą go domowe sposoby i ćwiczenia. Niekiedy jednak jest na tyle silny i długotrwały, że warto zgłosić się do lekarza, który wyda receptę na środki przeciwbólowe odpowiednie dla ciężarnych.
Silny ból pleców w ciąży, który występuje wraz z innymi dolegliwościami wymaga pilnej konsultacji medycznej. Objaw ten może towarzyszyć zakażeniu układu moczowego, poronieniu, przedwczesnemu porodowi, rozpoczęciu się akcji porodowej. Do lekarza należy zgłosić się, kiedy poza bólem kręgosłupa występują:
- nudności i wymioty,
- podwyższona temperatura ciała,
- plamienie lub krwawienie z dróg rodnych,
- skurcze macicy,
- silny ból brzucha.
Polecamy: 10 niepokojących objawów w ciąży, które musisz skonsultować z lekarzem
Zapobieganie bólowi pleców w ciąży
Ból pleców w ciąży to objaw, któremu można skutecznie zapobiegać. Działania należy podjąć już na etapie planowania ciąży – warto wówczas zwrócić uwagę na utrzymanie prawidłowej masy ciała, zdrowe odżywianie oraz wzmocnienie mięśni poprzez regularną aktywność fizyczną. Z ćwiczeń nie należy rezygnować już po zapłodnieniu (chyba, że lekarz zalecił inaczej). Bardzo pomocne jest rozciąganie, joga, gimnastyka z dużą piłką, a także pływanie.
Uciążliwym dolegliwościom można zapobiegać także poprzez:
- ostrożne siadanie i wstawanie z podparciem,
- podbieranie pleców poduszkami,
- spanie w wygodnej pozycji,
- noszenie wygodnych butów na płaskiej podeszwie,
- unikanie pozostawania przez dłuższy czas w jednej pozycji,
- unikanie garbienia się i kierowanie ramion do tyłu,
- unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Przeczytaj: Dekalog kobiety w ciąży – co może, a czego nie może robić ciężarna?
