Ciąża to czas, w którym w organizmie rozwija się zarodek, od momentu zapłodnienia bądź implantacji zarodka do porodu. Precyzyjny moment zapłodnienia trudno jest określić, stąd przyjęło się, że początek ciąży liczy się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki kobiety.
Ciąża trwa 9 miesięcy, a dokładniej 280 dni, czyli 40 tygodni. Ze względu na dynamiczny rozwój płodu, lekarze podają wiek ciąży w tygodniach. Ważnymi punktami milowymi są trymestry ciąży: pierwszy, trwający 4 tygodnie niezwykle istotny w rozwoju zarodka, a najmniej widoczny dla otoczenia; drugi do 27. tygodnia ciąży i trzeci zakończony porodem.
Dla prawidłowego przebiegu ciąży niezwykle istotne jest, aby kobieta prowadziła zdrowy tryb życia: zrezygnowała z używek, wprowadziła zalecaną suplementację (przede wszystkim kwas foliowy), ograniczyła przetworzoną żywność i cukier prosty, a dostarczała organizmowi wartości odżywczych z jedzenia. Ważna jest także umiarkowana aktywność fizyczna.
Na każdym etapie ciąży lekarz zleca ciężarnej wykonanie badań kontrolnych z krwi i moczu, badania ciśnienia krwi, kontrolę wagi oraz badania USG. Pierwszymi wykonanymi badaniami będą: oznaczenie grupy krwi, test na kiłę (VDRL), testy w kierunku HIV, różyczki, toksoplazmozy i wirusa wątroby typu C (HCV), stężenie glukozy na czczo oraz badanie ogólne moczu.
Teoretycznie ciąża kończy się w 40 tygodniu, ale w praktyce termin porodu może różnić się o 2 tygodnie (zarówno 2 tygodnie przed wyznaczonym terminem, jak i 2 tygodnie po tym dniu) i nadal jest to poród w granicach normy.
Co to jest Ciąża?
Ciąża jest to stan fizjologiczny u kobiety, trwający od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik i zagnieżdżenia się zarodka aż do porodu. Czas trwania ciąży liczony jest od momentu wystąpienia ostatniej miesiączki. Ciąża trwa 40 tygodni i kończy się porodem naturalnym lub poprzez cięcie cesarskie.
Rzadziej używaną nazwą jest brzemienność. To określenie na ciążę, którego częściej używano w przeszłości, a dziś brzmi już nieco archaicznie.
W ciążę może zajść każda dojrzała fizjologicznie kobieta, a więc taka, u której wystąpiła już menstruacja. W praktyce ciężarna może być nawet 12-letnia dziewczynka, u której wystąpiła pierwsza miesiączka.
Warunek jest jeden: płodność. Zagnieżdżenie się zarodka, utrzymanie ciąży, a następnie urodzenie dziecka możliwe jest tylko wtedy, gdy kobieta jest płodna, nie posiada chorób, wad genetycznych lub obciążeń powodujących niepłodność.
Czynnikiem koniecznym do wystąpienia ciąży jest nie tylko płodność u kobiety, ale także płodność mężczyzny. Zgodnie z raportem udostępnionym przez WHO 1 na 6 osób na świecie dotknięta jest niepłodnością, z czego za połowę przypadków odpowiada pierwiastek męski – panowie zmagają się ze słabą jakością bądź ruchliwością plemników, nieprawidłową ich budową, chorobami jąder czy też chorobami przewlekłymi powodującymi problemy z płodnością.
Nawet zdrowa i płodna kobieta może zajść w ciążę jedynie w określonych dniach cyklu, tzw. dniach płodnych. Ważne, aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni wiedzieli, kiedy kobieta ma dni płodne. Ta podstawowa wiedza będzie konieczna zarówno wtedy, gdy para stara się o dziecko, jak i nie planuje ciąży.
Dni płodne u kobiety występują mniej więcej 14 dni przed miesiączką. Tego dnia kobieta ma owulację, czyli szczytową płodność w miesiącu, a dni płodne przypadają także na dzień przed owulacją oraz – w mniejszym stopniu – także dwa, trzy dni po wystąpieniu owulacji.
W celu wyliczenia dni płodnych kobiety mogą stosować kalendarzyk cyklu, mierzyć temperaturę i sprawdzać śluz oraz skorzystać z narzędzia, jakim jest kalkulator dni płodnych.
Jakie są Objawy Ciąży?
Objawy ciąży są to sygnały fizjologiczne odczuwalne w ciele kobiety, które mogą świadczyć o tym, że jest w ciąży. Nie ma tu jednej reguły i zależności w zakresie ilości i czasu wystąpienia objawów. Niektóre kobiety mogą niemalże nie mieć objawów ciąży, a inne prawie wszystkie.
Istnieje 5 głównych objawów ciąży. Najczęściej występujące objawy ciąży są to:
- zatrzymanie miesiączki
- nudności
- wymioty
- drażliwość na zapachy
- tkliwość piersi.
Zgodnie z przyjętym w literaturze podziałem wyróżnia się typy objawów ciąży takie jak: domyślne, prawdopodobne, subiektywne, obiektywne, pewne.
Domyślne objawy ciąży są to takie objawy, które nie mają medycznego uzasadnienia i są jedynie przypuszczeniem, że kobieta może być brzemienna.
Prawdopodobne objawy ciąży są to objawy, które są sprawdzalne i policzalne, ale nie dają 100% pewności ciąży.
Subiektywne objawy ciąży są to objawy odczuwane przez kobietę, które dają niewielkie prawdopodobieństwo ciąży.
Aby w pełni zrozumieć temat Objawów Brzemienności przeczytaj nasz ekspercki artykuł, w którym omawiamy Objawy Ciąży u Kobiet bardziej szczegółowo.
Jak Sprawdzić Czy Jest się w Ciąży?
Sposobem na sprawdzenie, czy kobieta jest w ciąży, jest wykonanie szybkiego domowego testu ciążowego, który wykrywa hormon ciążowy, czyli gonadotropiną kosmówkową -hCG i już po kilku minutach da wynik pozytywny lub negatywny.
Domowe testy ciążowe dzielą się na strumieniowe i płytkowe, a odznaczają się czułością na poziomie 10 mlU/ml lub 25 mIU/ml. Oznacza to poziom hormonu hCG, jaki są w stanie wykryć testy ciążowe. Hormon beta HCG oznacza się w moczu lub we krwi.
Test strumieniowy wykonuje się, podkładając wyznaczony koniec testu pod strumień moczu. Płytkowy test ciążowy wymaga naniesienia kilku kropli moczu na konkretne miejsce na teście za pomocą pipety.
Test ciążowy powinno się wykonać w trakcie porannego oddawania moczu. Wtedy stężenie hormonu beta HCG jest największe. Test ciążowy, by dał wiarygodny wynik, należy wykonać w dniu spodziewanej miesiączki.
Jakie Są Etapy Ciąży u Człowieka?
Ogólnie przyjęte główne etapy ciąży u człowieka dzielimy na:
I trymestr – najważniejszy trymestr ciąży, który ma kluczowe znaczenie dla utrzymania i zdrowia ciąży. Rozpoczyna się od momentu zagnieżdżenia się zarodka w macicy, a kończy w 13 tygodniu ciąży.
II trymestr – trwa od 14 tygodnia do 27 tygodnia ciąży. To wtedy zmiany, zarówno w ciele, jak i rozwoju płodu są najbardziej odczuwalne dla kobiety i widoczne dla osób z otoczenia.
III trymestr – przypada na czas między 28 a 40 tygodniem ciąży. Przy czym jego zakończenie jest umowne, nie zawsze ciąża kończy się w 40 tygodniu. Pomijając przypadki porodu przedwczesnego, określa się, że poród zarówno 2 tygodnie przed, jak i 2 tygodnie po wyznaczonym przez lekarza terminie nadal mieści się w normie i określany jest jako poród o czasie.
Mniej spotykany podział etapów ciąży ze względu na stopień rozwoju to:
- faza zarodkowa – okres określany od momenty zapłodnienia do 8 tygodnia; na tym etapie rozwijający się organizm nazywany jest zarodkiem;
- faza płodowa – trwa od 9 tygodnia ciąży do 40 tygodnia; w tym czasie mówimy już o płodzie, gdyż organizm w łonie kobiety coraz bardziej przypomina istotę ludzką.
Pierwszy Trymestr Ciąży
Pierwszy trymestr ciąży trwa do 13 tygodnia ciąży. Te pierwsze tygodnie są najważniejszymi w rozwoju ciąży, mimo że kobieta w początkowych tygodniach może nie być nawet jej świadoma. To też czas, gdy objawy ciąży mogą być najbardziej dotkliwe. Mdłości, wymioty, zmiany nastrojów, wzmożony apetyt lub przeciwnie brak apetytu, senność, przewlekłe uczucie zmęczenia najczęściej dokucza na początku ciąży, ustępując w II trymestrze.
Początek I trymestru, czyli 1 tydzień ciąży, to tak naprawdę nie moment zagnieżdżenia się zarodka, ale końcówka ostatniej miesiączki. To od tego dnia liczony jest czas trwania ciąży.
Cechy charakterystyczne I trymestru: to moment najbardziej intensywnego rozwoju zarodka, który pierwszy trymestr kończy już jako płód. Rozpoczyna się od podziału zygoty w początkowej fazie, następnie tydzień po zapłodnieniu dochodzi do zagnieżdżenia się zarodka w ścianie macicy. Zaczynają wyodrębniać się komórki, z których powstaną układ nerwowy, włosy, skóra, mięśnie, układ szkieletowy, układ krwionośny, płuca, serce, układ pokarmowy.
W trakcie I trymestru można zaobserwować nieporównywalnie powiększoną głowę względem ciała płodu, ze względu na intensywnie rozwijający się mózg. W drugim miesiącu I trymestru zaczynają kształtować się zawiązki dłoni i stóp z palcami oraz uszu, a także zaczątek układu nerwowego.
W ostatnim miesiącu I trymestru ostatecznie wykształcą się wszystkie narządy. Znacznemu wydłużeniu ulegają kończyny, co wiąże się też ze wzmożoną ruchliwością płodu. Płód posiada już bogatą mimikę i zyskuje takie umiejętności jak: ziewanie, uśmiechanie się, marszczenie czoła.
Pod koniec I trymestru wykształca się serce, którego bicie można już usłyszeć podczas USG I trymestru. Kształtują się organy płciowe więc w niektórych przypadkach możliwa jest też identyfikacja płci płodu.
I trymestr ciąży to niezwykle ważny etap rozwoju ciąży, a jednocześnie czas obarczony największym ryzykiem poronienia. Szczególnie ważne jest, aby kobieta już na tym wczesnym etapie ciąży wprowadziła zmiany w trybie życie, zażywała suplementy, ograniczała stres, odwiedziła lekarza i wykonała zlecone badania.
Wielkość płodu w I trymestrze: w pierwszym miesiącu zarodek mierzy ok. 2 mm, pod koniec pierwszego trymestru płód ma już 8 cm.
Drugi Trymestr Ciąży
Drugi trymestr ciąży trwa od 14 tygodnia do 27 tygodnia. To czas, który wiele kobiet określa jako najlepszy z całych 9 miesięcy. Ustępują dolegliwości z początków ciąży, znacznie zmniejsza się ryzyko poronienia, pierwsze badanie USG pozwala określić, czy płód rozwija się zdrowo, co zdejmuje z kobiety wielki stres.
Cechy charakterystyczne II trymestru: Przyszła mama rozkwita. Ciąża staje się widoczna, ale brzuszek jeszcze nie ciąży. Poprawia się samopoczucie, wraca energia i znika senność. Wiele pań zauważa tę słynną „promienność w ciąży” – włosy stają gęste i błyszczące, cera bezproblemowa, a dodatkowo wraca im libido.
Płód w II trymestrze znacznie przybiera na masie i intensywnie się rozwija. W tym czasie kobieta może już poczuć ruchy dziecka, gdyż staje się wyjątkowo ruchliwe: ruchy są dynamiczne, maluch obraca główkę, macha rękoma i nogami.
Między czwartym a szóstym miesiącem pojawiają się zalążki zębów mlecznych dziecka, wykształcone zostają oczy (choć nadal pozostają zamknięte na początku II trymestru, otworzą się dopiero pod koniec w 6. miesiącu), rozwijają się mięśnie, kształtuje pamięć, następuje też dalszy rozwój narządów płciowych (pochwa, wargi sromowe i jajowody u dziewczynek oraz prącie u chłopców), a także układu nerwowego. Na palcach rozwijają się zalążki paznokci. Ma miejsce mineralizacja kości, w naczyniach krwionośnych jest już krew, intensywnie rozwijają się też płuca.
Pod koniec 6. miesiąca płód zaczyna już przypominać noworodka i powoli przyjmuje pozycję porodową.
W II trymestrze przeprowadzone zostaje tzw. USG połówkowe. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego przesiewowe badanie ultrasonograficzne II trymestru powinno się wykonać między 18. a 22. tygodniem ciąży. Podczas tego badania lekarz ocenia budowę dziecka oraz ryzyko wystąpienia wad wrodzonych. To też moment, w którym można już dość wiarygodnie określić płeć dziecka.
Między 24. a 28. tygodniem ciąży ciężarna wykonuje badanie stężenia glukozy, które pozwala określić ryzyko cukrzycy ciążowej (tzw. krzywa cukrowa).
Wielkość płodu w II trymestrze: na początku II trymestru dziecko waży ok. 400-600 gramów, pod koniec – 1000 gramów.
Trzeci Trymestr Ciąży
Trzeci trymestr ciąży trwa od 28 tygodnia do jej zakończenia, czyli do 40. tygodnia ciąży. Za poród fizjologiczny, w normie, uznaje się taki, który odbył się po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i do 42. tygodnia.
Cechy charakterystyczne III trymestru: W czasie trzeciego trymestru ciąży, na który składa się 7, 8 i 9 miesiąc, dziecko znacznie przybiera na wadze i zaczyna układać się w pozycji główkowej, tj. głową w kierunku miednicy.
Od początku III trymestru następuje intensywny rozwój kory mózgowej, wyostrzenie zmysłów dziecka, otwarcie oczu i mruganie, pojawia się też odruch ssania i chwytania za palce. W 7. miesiącu płuca są już bardzo dobrze rozwinięte, ale jeszcze nie byłyby w stanie samodzielnie pracować w razie przedwczesnego porodu.
Trzeci trymestr to czas, gdy dziecko najintensywniej przybiera na wadze, przygotowując się już do życia poza brzuchem mamy – pod koniec 7. miesiąca będzie ważyć ok. 1,5 kg i mierzyć ok. 30 cm. Kobieta już znacznie odczuwa zwiększającą się masę dziecka i rosnący brzuch: może pojawić się ból pleców, szczególnie w odcinku lędźwiowym, dolegliwości w obrębie brzucha, nacisk dziecka na narządy wewnętrzne kobiety, a przede wszystkim pęcherz, co prowadzi do zwiększenia częstotliwości oddawania moczu.
W 8. miesiącu maluch już przypomina noworodka. Jego szkielet jest usztywniony, nabiera tkanki tłuszczowej, posiada już coraz lepszą sprawność kończyn, co może odczuć mama poprzez liczne kopnięcia malucha. Odwraca głowę, otwiera i zamyka oczy, pozostałe zmysły także pracują prawidłowo.
W tym czasie kobieta może odczuwać skurcze Braxtona-Hicksa – lekkie skurcze, które powoli przygotowują macicę do porodu. Zazwyczaj nie są groźne. Do lekarza należy się zgłosić w razie, gdyby intensywność skurczy gwałtownie się zwiększyła, a kobieta miała utrudnione oddychanie.
W ostatnim miesiącu ciąży dziecko jest już ukształtowane i przygotowane do życia poza łonem matki: wykształcone są płuca i pozostałe narządy, dziecko będzie w stanie samodzielnie oddychać po urodzeniu, wytwarza się smółka w jelicie, którą maluch wydali, gdy pojawi się na świecie.
Kobieta zauważy wydobywające się z piersi mleko, tzw. siarę, czyli cenny, obfitujący w składniki odżywcze, pokarm.
Wielkość płodu w III trymestrze: na początku pierwszego trymestru dziecko waży około 1,5 kg i mierzy ok. 30 cm, w 8. miesiącu jego waga wzrasta do ok. 1,7-2 kg a długość do 45 cm. Pod koniec ciąży dziecko waży ok. 3-4 kg i mierzy 48-58 cm.
Jaki Jest Czas Trwania Ciąży u Kobiety?
Czas trwania ciąży u kobiety wynosi 9 miesięcy, czyli 40 tygodni, tj. 280 dni. Jest to czas trwania ciąży liczony od momentu wystąpienia ostatniej miesiączki. W związku z tym za poród o terminie uznaje się taki, który będzie miał miejsce między 38. a 42. tygodniem ciąży.
Jeśli czas ciąży ma być liczony od dnia owulacji, czyli momentu zapłodnienia, to ciąża trwa 38 tygodni, 166 dni.
Czynniki, które wpływają na długość ciąży u kobiety, przede wszystkim skrócenie czasu trwania i przedwczesny poród, to:
- choroby matki – np. cukrzyca, chlamydioza, cytomegalia, rzeżączka, bakteryjne zapalenie pochwy, rzęsistkowica,
- niedokrwienie łożyska oraz macicy,
- stany zapalne, zakażenia wewnątrz macicy,
- używki w ciąży – papierosy, alkohol, narkotyki,
- stres, brak odpoczynku, przeciążenie fizyczne organizmu,
- zaburzenia hormonalne,
- przedwczesne odpłynięcie wód płodowych,
- niewłaściwa dieta, niedożywienie kobiety,
- reakcje immunologiczne zachodzące w organizmie matki,
- wiek matki,
- problemy psychologiczne,
- skracanie szyjki macicy.
Ile Tygodni Trwa Ciąża?
Ciąża trwa 40 tygodni, licząc od momentu wystąpienia ostatniej miesiączki u kobiety. Zazwyczaj kobieta dowiaduje się o ciąży, gdy będzie spóźniała się kolejna menstruacja, czyli ok. 4-5 tygodnia ciąży.
W takiej sytuacji należy wykonać test ciążowy z moczu lub test z krwi określający stężenie hormonu ciążowego, gonadotropiną kosmówkową -hCG.
Lekarze określają termin porodu, który może różnić się o 2 tygodnie i nadal będzie to poród o czasie. Może nastąpić w 38. lub 42. tygodniu ciąży.
Urodzenie dziecka do 2 tygodni przed wyznaczonym terminem lub do 2 tygodni po nim może wynikać z kilku przyczyn, np.:
- nieprawidłowe wyliczenie terminu porodu – jest to utrudnione, jeśli kobieta nie znała daty ostatniej miesiączki lub orientacyjnego terminu, kiedy zaszła w ciążę; warto posiłkować się kalkulatorem porodu;
- stres, względy psychologiczne, stany emocjonalne – duże wzburzenie, nerwy, ciągły stres mogą przyspieszyć poród,
- tryb życia kobiety,
- miejsce zamieszkania kobiety.
Warto mieć na uwadze, że zaledwie 5% ciąż kończy się w wyznaczonym terminie. Pozostałe rożni kilka dni od tej daty.
Jak Rozpoczyna się Ciąża?
Momentem rozpoczęcia ciąży jest zapłodnienie komórki jajowej kobiety przez plemnik partnera. Aby komórka jajowa połączyła się z plemnikiem, musi nastąpić moment owulacji u kobiety, który ma miejsce ok. 14 dni przed spodziewanym terminem miesiączki.
Czas zapłodnienia komórek rozrodczych kobiety i mężczyzny trwa średnio 24-48 godzin. Przy czym plemnik w drogach rodnych kobiety może żyć nawet 70 godzin, a komórka jajowa jedynie 12-24 godziny.
Jak Sprawdzić w Którym jest się Tygodniu Ciąży?
Lekarz ustala wiek ciąży na podstawie daty ostatniej miesiączki lub wystąpienia owulacji, jeśli kobieta posiada takie informacje.
Istnieje kilka sposobów na liczenie tygodnia ciąży, a trudności wynikają z faktu, że mało która kobieta zna dokładny moment owulacji i zapłodnienia. Który to tydzień ciąży można sprawdzić za pomocą kilku metod. Należą do nich:
- Reguła Naegelego – nie jest to metoda w 100% pewna i sprawdza się najlepiej u kobiet z regularnymi, 28-dniowymi, cyklami. Od pierwszego dnia ostatniej miesiączki kobiety należy odjąć 3 miesiące oraz dodać rok i 7 dni. Jest to sposób na wyliczenie terminu porodu, natomiast wiek ciąży jest średnio o 14 dni niższy.
- Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników u każdej kobiety w ciąży powinno zostać wykonane badania USG pomiędzy 11. a 13. tygodniem ciąży, podczas którego wykonuje się pomiar długości ciemieniowo-siedzeniowej i na jego podstawie określa wiek ciąży i termin porodu.
- Internetowy kalkulator ciąży – pomaga wyznaczyć wiek ciąży i spodziewany termin porodu na podstawie informacji o dniu wystąpienia ostatniej miesiączki. Jest to sposób niedający pełnej pewności.
- Wysokość dna macicy – to kolejny sposób na określenie, który to tydzień ciąży. Lekarz podczas badania palpacyjnego sprawdza, w którym miejscu usytuowane jest dno miednicy.
Określenie, w którym jest się tygodniu ciąży, jest ważne, aby lekarz mógł ocenić, czy ciąża rozwija się prawidłowo.
Kiedy Rozpoczyna się Ciąża?
Jak wskazuje literatura moment rozpoczęcia ciąży liczony jest od dnia wystąpienia ostatniej miesiączki. W praktyce więc pierwsze dwa tygodnie ciąży to moment menstruacji i dni płodnych kobiety, kiedy to komórka jajowa przygotowywała się do uwolnienia przez jajnik.
Po 2 tygodniach, w momencie owulacji, komórka jajowa łączy się z plemnikiem i dochodzi do zapłodnienia. Proces łączenia się komórek rozrodczych trwa od 24 do 48 godzin.
Komórka jajowa następnie dzieli się na dwie komórki i powstaje zygota. Komórki dalej się dzielą (tzw. proces bruzdkowania), a zygota posuwa się w dół jajowodu w kierunku macicy. Gdy tam dotrze składa się już z 12-16 komórek (blastomerów), a określana jest jako morula. Po ok. tygodniu po zapłodnieniu przechodzi w stadium blastocysty, składającej się z ok. 200 komórek.
Między 4. a 8. tygodniem od zapłodnienia mówi się już o zarodku i okresie zarodkowym. Od 9. tygodnia ciąży rozpoczyna się okres płodu, który z kolei dzieli się na trzy trymestry ciąży.
Kiedy Kończy się Ciąża?
Ciąża kończy się przyjściem dziecka na świat, które może nastąpić w sposób naturalny (fizjologiczny), tzw. poród siłami natury lub w wyniku przeprowadzonej operacji cięcia cesarskiego.
Poród naturalny składa się z 3 faz: skurczy i rozwarcia, narodzin dziecka, wydalenia łożyska i odcięcia pępowiny.
Ciąża kończy się w 40. tygodniu ciąży, jednak za poród o terminie przyjmuje się również ten, następujący 2 tygodnie przed i 2 tygodnie po wyznaczonej dacie.
Jak Zmienia się Ciało Kobiety w Trakcie Ciąży?
Ciąża ma olbrzymi wpływ na to, jak zmienia się ciało, fizjologia i metabolizm kobiety.
Organem, który ulega największej transformacji jest macica – normalnie charakteryzująca się masą ok. 7 g i pojemnością kilku mililitrów w trakcie ciąży rośnie intensywnie, dochodząc do masy 1000 g i objętości 5 litrów. Następuje przyrost tkanki mięśniowej i tkanki łącznej, zwiększa się liczba i wielkość naczyń krwionośnych i limfatycznych macicy.
Intensywnym zmianom ulega szyjka macicy, która staje się rozpulchniona, elastyczna, sina z gęstym śluzem, zamykającym kanał szyjki macicy.
Zwiększa się liczba naczyń krwionośnych w pochwie, a wydzielina pochwowa jest gęstsza i bardziej obfita.
Pod wpływem estrogenów i progesteronu zmienia się wygląd piersi: następuje rozwój tkanki gruczołowej, zwiększenie systemu kanalików i przewodów wyprowadzających mleko, pojawiają się naczynia żylne, a brodawki stają się większe i ciemniejsze. Piersi znacznie się powiększają, a czasami towarzyszy temu wystąpienie rozstępów skórnych. W II trymestrze z piersi może zacząć wypływać siara – samoistnie lub pod naciskiem palców.
Wraz z dojrzewaniem ciąży zwiększa się brzuch kobiety, na którym skóra ulega znacznemu rozciągnięciu. Często prowadzi to do wystąpienia rozstępów skórnych i swędzenia skóry.
Na skórze twarzy mogą pojawić się przebarwienia, pigmentacja skóry może zmienić się także na innych częściach ciała – najczęściej między spojeniem łonowym a pępkiem, tworząc tzw. kresę brunatną.
Liczne zmiany następują w układzie oddechowym: zauważyć można przekrwienie i nadmierne wydzielanie śluzówki, uniesienie przepony w wyniku powiększającej się macicy, zwiększa się pojemność oddechowa. W ciąży mogą pojawić się duszności, zarówno w wyniku nadmiernej aktywności, jak i w stanie spoczynku.
W czasie trwania ciąży zwiększa się objętość krwi i częstotliwość rytmu serca, u większości kobiet pojawia się szmer skurczowy, który znika po porodzie. Macica naciska na tętnicę główną, co może ograniczać przepływy krwi.
W efekcie zmian w pracy układu pokarmowego mogą pojawić się zgaga i niestrawność. Powiększeniu ulega objętość nerek, pojawia się nacisk na pęcherz moczowy, co doprowadza do zwiększonej częstotliwości oddawania moczu. Zwiększa się wydzielanie prolaktyny, która jest hormonem wpływającym na produkcję mleka, oraz aktywność oksytocyny, stymulującej skurcze macicy podczas porodu.
Powstałe podczas ciąży łożysko produkuje duże ilości hormonów: gonadotropinę łożyskową ludzki laktogen łożyskowy, kortykotropinę i tyreotropinę łożyskową oraz hormony steroidowe (progesteron i estrogeny).
W ciąży zwiększa się elastyczność tkanki łącznej i tkanki kolagenowej, zmienia się ośrodek ciężkości, intensyfikacji ulega napięcie wiązadeł i mięśni oraz nasila się krzywizna w kręgosłupie, co często prowadzi do bólów plecy, szczególnie w zawansowanej ciąży.
W czasie 9 miesięcy ciąży duże zmiany obserwuje się także w psychice kobiety. Zmiany nastroju, pobudliwość, większa podatność na stres, stany lękowe, obawy związane z przyszłym rodzicielstwem, negatywne myśli i brak akceptacji związany ze zmieniającą się sylwetką lub/i zmianą trybu życia – to zależności, które można, ale nie trzeba zaobserwować u kobiet w ciąży.
Warto pamiętać, że nawet jeśli pojawią się trudne sytuacje o podłożu psychologicznym lub emocjonalnym, to często są one chwilowe i stanowią tylko krótki etap. Jeśli stany niepokoju, lęku czy o podłożu depresyjnym trwają dłużej, należy koniecznie zgłosić się do lekarza.
Jaki Wpływ ma Ciąża na Zdrowie Kobiety?
Ciąża wpływa na zdrowie kobiety wielowymiarowo i z różnorodnym natężeniem. W czasie tych 9 miesięcy można zauważyć zmiany w zdrowiu fizycznym i psychicznym, jednak ich występowanie nie jest regułą i nie będzie dotyczyło każdej kobiety w ciąży.
Ciąża wpływa na zdrowie kobiety i może prowadzić do wystąpienia:
- Bólów kręgosłupa,
- Bólów głowy,
- Żylaków,
- Opuchlizny kończyn,
- Przebarwień na skórze twarzy i ciała,
- Rozstępów skórnych,
- Mdłości i wymiotów,
- Ociężałości, ograniczeń ruchowych,
- Obniżenia narządu rodnego,
- Nietrzymania moczu,
- Problemów ze snem, koncentracją, pamięcią.
Jaki Wpływ ma Ciąża na Zdrowie Psychologiczne?
Ciąża ma wpływ na zdrowie psychologiczne u kobiety i może doprowadzić do pojawienia się stanów lękowych, pogorszenia samopoczucia, stanów depresyjnych. Jak podaje lekarz psychiatrii Dariusz Miękisz w opracowaniu stan biologiczny, jakim jest ciąża, będący zewnętrznym stresorem, zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych.
Szacuje się, że u 15% kobiet występuje depresja poporodowa (Frieder i in., 2019), która niezauważona i nieleczona może mieć tragiczne skutki.
Nawet oczekiwana i upragniona ciąża może wiązać się z pogorszeniem stanu psychicznego kobiety – obniżenia samopoczucia, odczuwania skrajnych emocji, niechęci do podjęcia codziennych aktywności.
Jaki Wpływ ma Ciąża na Zdrowie Fizyczne?
Z uwagi na liczne zmiany, jakie zachodzą w organizmie kobiety na skutek ciąży, nie bez znaczenia pozostaje także jej zdrowie fizyczne i tu także może ona odczuć skutki swojego odmiennego stanu.
Ciąża wpływa na zdrowie fizyczne kobiety i może doprowadzić do wystąpienia: bólów kolan, bólów stawów biodrowych, opuchnięcia kończyn, szczególnie kostek i stóp, zgagi, wymiotów, nudności, ograniczeń ruchowych, bólu i dyskomfortu w obrębie brzucha, wystąpienia rozstępów, przebarwień skórnych.
Kobieta w ciąży zazwyczaj jest mniej sprawna fizycznie w ciąży, a w ostatnim trymestrze jest to już niemal regułą. Powiększający się brzuch uniemożliwia wykonanie wielu aktywności, a troska o zdrowie dziecka nakazuje ograniczenie zachowań ryzykownych, w tym uprawiania większości dyscyplin sportowych.
Jaki Wpływ ma Ciąża na Zdrowie Emocjonalne?
Ciąża ma znaczący wpływ na zdrowie emocjonalne kobiety. Nie bez powodu mówi się o tzw. burzy hormonów, która dotyka kobiety w ciąży i może mieć wpływ na jej nastrój i zachowanie.
Kobiety w ciąży mogą (ale nie muszą) być bardziej: płaczliwe, lękowe, smutne, zaniepokojone, rozstrojone nerwowo, zestresowane, podirytowane, zdenerwowane.
Warto pamiętać, że zdrowie emocjonalne kobiety w ciąży może zmienić się także na plus – szczególnie pod wpływem wzrostu poziomu estrogenów, które mają pozytywny wpływ na samopoczucie, energię i dobry nastrój.
Jaki Wpływ ma Ciąża na Gospodarkę Hormonalną?
Ciąża ma ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną w organizmie kobiety. Na początku ciąży wzrasta produkcja progesteronu. Kobieta bywa bardziej senna, zmęczona, zdekoncentrowana.
Gwałtownie wzrasta hormon ciążowy, tzw. gonadotropina kosmówkowa, która może prowadzić do mdłości, nudności i wymiotów.
W czasie ciąży wytwarza się relaksyna, odpowiedzialna za przygotowanie kanałów rodnych do porodu.
Koniec ciąży to intensywny przyrost produkcji estrogenów i oksytocyny.
Jaki Wpływ na Zdrowie Kobiety ma Brak Ciąży?
Brak ciąży nie ma wpływu na zdrowie fizyczne kobiety. Nieurodzenie dziecka nie niesie ze sobą żadnych konsekwencji zdrowotnych, a pozwala uniknąć negatywnych skutków urodzenia dziecka, np. obniżenia narządu rodnego, nietrzymania moczu czy rozstępów na skórze brzucha.
Brak ciąży może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i emocjonalne kobiety, która bardzo pragnie zostać matką, ale nie jest to możliwe.
Niepłodność może prowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego, a nawet wystąpienia depresji.
Czy Ćwiczenia Fizyczne Mają Pozytywny Wpływ na Ciążę?
Umiarkowane ćwiczenia w ciąży, konsultowane z lekarzem, mają pozytywny wpływ na przebieg ciąży, zdrowie dziecka i samopoczucie kobiety.
W zdrowo rozwijającej się ciąży nie należy unikać ruchu, aktywności, a nawet bezpiecznego sportu – dzięki temu kobieta może zachować dobrą formę fizyczną i psychiczną oraz szybciej zregenerować się po porodzie.
Podczas ciąży można wykonywać różnorodne ćwiczenia i aktywności, m.in. spacery, joga, pilates, gimnastyka, pływanie.
Jaki Jest Wpływ Wieku Rodziców na Ciążę
Wiek rodziców, zarówno kobiety, jak i mężczyzny, ma wpływ na możliwość zajścia w ciążę, jak i zdrowie dziecka.
Największe znaczenie ma wiek kobiety. Każda dziewczynka rodzi się z określoną liczbą komórek jajowych, których sukcesywnie ubywa w ciągu życia. Duży ich spadek odnotowuje się po ukończeniu przez kobietę 25. roku życia, odkąd to każdy rok przynosi znaczne ubytki komórek jajowych.
Nagły i gwałtowny spadek komórek jajowych obserwuje się w okolicy 35. roku życia kobiety, kiedy to szanse na ciążę bardzo spadają. Im kobieta młodsza, tym jej płodność jest większa, a szansa na zdrową ciążę i udany poród jest większa.
Wiek ma też znaczenie w przypadku mężczyzn, gdyż ilość i jakość plemników spadają po 40. roku życia. Szanse na ojcostwo są więc mniejsze, jednak wiek mężczyzny nie ma tak ogromnego wpływu na zdrowie dziecka, jak wiek kobiety.
Po 35. roku życia kobiety znacznie rośnie ryzyko wystąpienia wad genetycznych u dziecka – Zespołu Downa, Zespołu Edwardsa, Zespołu Pataua.
Wpływ Wieku Kobiety na Ciążę
Wiek kobiety ma bardzo duży wpływ na ciążę: zarówno na możliwość zajścia w ciążę, jej zdrowe utrzymanie, jak i poród w terminie.
Z każdym rokiem życia kobieta traci komórki jajowe, a począwszy od 35. roku życia spadek komórek rozrodczych jest błyskawiczny. Trudniejsze więc staje się zajście w ciążę i znacznie rośnie ryzyko wad płodu. Odsetek nieprawidłowych komórek jajowych u 30-latek sięga 40%, a u 40-latek nawet 80%. Następuje spadek poziomu FSH – tzw. markera rezerwy jajnikowej, starzeją się jajniki, zmniejsza się ilość cykli owulacyjnych a faza lutealna cyklu (II faza) ulega skróceniu.
Maksymalna płodność u kobiety przypada na 20-25 rok życia. To wtedy jest najlepszy czas pod względem biologicznym, by kobieta została matką.
Wraz z wiekiem kobiety rośnie ryzyko wystąpienia zaburzeń i chorób układu rozrodczego, które mają wpływ na wystąpienie m.in. polipów jamy macicy, mięśniaków oraz nowotworów macicy.
Ryzyko utraty ciąży rośnie wraz z wiekiem kobiety: u 30-latki wynosi 25%, a już u kobiety w wieku 45 lat rośnie do 50%.
Zajście w ciążę po 35. roku życia zwiększa ryzyko wystąpienia chorób i wad genetycznych u dziecka, m.in. Zespołu Downa, Zespołu Pataua, Zespołu Edwardsa oraz wystąpienia powikłań w ciąży, m.in. cukrzycy ciążowej, stanu przedrzucawkowego, nadciśnienia tętniczego, ciąży pozamacicznej, łożyska przodującego, organicznego wewnątrzmacicznego wzrastania płodu.
Wpływ Wieku Mężczyzny na Ciążę
Wiek mężczyzny ma mniejszy wpływ na ciążę niż wiek kobiety, ale również jest to czynnik znaczący dla możliwości zajścia w ciążę i jej zdrowego utrzymania.
Wraz z wiekiem mężczyzny spada jego płodność: zmniejsza się objętość ejakulatu, spada ilość i ruchliwość plemników, pojawiają się większe nieprawidłowości w DNA plemników.
40-latkowie mają trzykrotnie większe szanse na pojawienie się zaburzeń płodności niż ich o dekadę młodsi koledzy.
Mimo, że proces produkcji plemników u mężczyzn trwa całe życie, to szczyt jego płodności przypada na okres 20-25 lat. Po tym czasie objętość plemników sukcesywnie spada. Jeszcze 30-35-latkowie odznaczają się dobrą płodnością, ale już po 40. roku następuje jej odczuwalny spadek.
Wraz z wiekiem mężczyzny rośnie też ryzyko wystąpienia chorób zaburzających płodność takich jak: nadciśnienie, cukrzyca, nadwaga.
Podobnie jak u kobiet, tak też u mężczyzn, styl życia ma ogromne znaczenie dla płodności – stosowanie używek, niewłaściwa dieta, brak ruchu, niedostateczna ilość snu, stres i ogólnie pojęty niehigieniczny tryb życia obniżają płodność.
Jaki Wpływ na Ciążę ma Dieta?
Dieta w ciąży ma bardzo duży wpływ na zdrowie płodu i przebieg ciąży. To, co je kobieta od pierwszych dni ciąży, a nawet kilka miesięcy wcześniej, ma bardzo duże znaczenie, więc musi to być obszar szczególnie zaopiekowany.
Właściwa dieta w ciąży powinna dostarczać niezbędnych płodowi i matce składników odżywczych, minerałów, witamin, a do najważniejszego należy kwas foliowy. Niedobory kwasu foliowego w ciąży skutkować mogą wystąpienie wady cewy moczowej u płodu. Kwas foliowy najlepiej suplementować jeszcze 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę lub od razu w momencie dowiedzenia się o ciąży.
Dorota Świątkowska w “Poradniku żywienia kobiet w ciąży” stworzonym pod patronatem Instytutu Matki i Dziecka tłumaczy, że nadmiary czy niedobory składników odżywczych w życiu płodowym doprowadzają do zmian w metabolizmie i przebiegu procesów fizjologicznych u dziecka w późniejszym jego rozwoju.
Dla optymalnego wzrostu i rozwoju płodu właściwe zasady żywienia powinny zostać wprowadzone niezwłocznie od momentu dowiedzenia się o ciąży.
Główne zasady żywieniowe dla kobiet w ciąży to:
- zachowanie właściwej masy ciała,
- włączanie wszystkich grup pokarmowych do diety,
- rezygnacja z używek,
- spożywanie co najmniej 1,5 litra wody dziennie,
- właściwa suplementacja zalecona przez lekarza,
- spożywanie dobrych tłuszczów,
- spożywanie produktów pełnoziarnistych,
- ograniczenie do minimum produktów przetworzonych,
- znaczne ograniczenia soli i cukru.
Jak Dbać o Zdrowie w Ciąży?
Na prawidłowy rozwój ciąży ma wpływ tryb życia kobiety, a wiele chorób w ciąży ma bezpośredni wpływ na rozwój płodu. Dbałość o zdrowie w ciąży to konieczność zarówno pod kątem dobrostanu kobiety, jak i dziecka.
Zdrowie w ciąży zależne jest od wielu czynników, do których należą m.in.;
- regularne wizyty u ginekologa i wykonywanie zleconych badań,
- wprowadzenie zasad zdrowego żywienia w ciąży,
- właściwa suplementacja,
- wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń i zadbanie o aktywność fizyczną,
- eliminacja używek,
- ograniczenie źródeł stresu i nauka konstruktywnego radzenia sobie z nim,
- dbanie o zdrowie psychiczne.
Co Należy Zrobić Jeśli Wykryjesz, że Jesteś w Ciąży?
W zależności od tego, czy ciąża była planowana, czy nie, o fakcie jej rozwoju możesz dowiedzieć się w różnym czasie. Kobiety planujące ciążę, zazwyczaj dowiadują się już w 4-5 tygodniu ciąży. Nierzadko jednak o ciąży wiadomo dopiero w 6-7 tygodniu.
Pierwsze, co należy zrobić, gdy wykryjesz ciążę, to umówienie się do lekarza ginekologa, który zbada, założy kartę ciąży i zleci niezbędne badania. Równocześnie należy natychmiast zrezygnować z działań mogących stanowić zagrożenie dla ciąży, m.in. wyczynowego uprawiania sportu, spożywania alkoholu, palenia papierosów itp.
Jakie Badania Należy Wykonywać w Ciąży
W ciąży należy wykonać szereg badań, które będą monitorowały zdrowie płodu i kobiety. Badania w ciąży zleca lekarz prowadzący na każdym etapie jej trwania.
Badania prenatalne wykonane w ciąży mają na celu ocenę płodu i kontrolę jego rozwoju, a przede wszystkim wykrycie ewentualnych wad rozwojowych i genetycznych.
Badania prenatalne dzielą się na:
- Nieinwazyjne (przesiewowe) – to przede wszystkim badanie USG I, II i III trymestru. Najważniejsze z nich to badanie I trymestru wykonywane między 11. a 14. tygodniem ciąży. Inne badania nieinwazyjne to: test na poziom AFP (alfa-fetoproteiny) we krwi, test potrójny poziomów hCG, AFP i estriolu, test NIFTY (Nieinwazyjny Test Prenatalny), USG genetyczne.
- Inwazyjne – wykonywane, jeśli badania nieinwazyjne wykryją nieprawidłowości. Materiał do badań pobierany jest z okolic wód płodowych dziecka, co stanowi o inwazyjności badania. Do tego typu badań należą: amniopunkcja, biopsja trofoblastu, fetoskopia oraz kordocenteza.
Kobiety w ciąży wykonują szereg dodatkowych badań ciążowych. Należą do nich:
Badania krwi:
- Pełna morfologia krwi,
- Grupa krwi i czynnik Rh,
- Badania poziomu żelaza i poziom cukru we krwi,
- Badania na infekcje, takie jak wirus HIV, kiła, toksoplazmoza, różyczka, cytomegalia.
Badania moczu:
- Badania ogólne moczu,
- Badania na obecność białka i glukozy.
Badania genetyczne i prenatalne:
- Biopsja kosmówki lub amniopunkcja w celu oceny genetycznych wad płodu (w przypadku podejrzenia ryzyka)
- Badania na zespoły chromosomowe, takie jak zespół Downa
Badania obrazowe:
- USG – regularne badania umożliwiające obserwację rozwoju płodu, ocenę ilości płynu owodniowego itp.
- Badania na obecność wad wrodzonych, m.in. Zespołu Downa, Zespołu Turnera.
Ponadto warto wykonać dodatkowo takie badania jak:
- Pomiar ciśnienia krwi,
- Ocena stanu zdrowia matki,
- Pomiar wagi ciała kobiety,
- Badania anty-ciał anty-Rh w przypadku konfliktu między matką a płodem,
- Badania ginekologiczne (cytologia, badanie czystości pochwy (biocenoza pochwy), posiew z pochwy.
Czego Nie Wolno Robić w Ciąży?
Ciąża to stan szczególny i odmienny, w którym kobieta musi o siebie szczególnie dbać w trosce o prawidłowy rozwój płodu. Zabronione jest wykonywanie działań ryzykownych, które stanowią bezpośrednie lub pośrednie niebezpieczeństwo dla rozwijającego się dziecka.
W ciąży nie wolno spożywać alkoholu, palić papierosów, zażywać narkotyków oraz przyjmować większości leków. Każdy medykament, który ciężarna planuje przyjąć, powinien być skonsultowany z lekarzem.
Większość leków, nawet dostępnych bez recepty, może mieć negatywny wpływ na ciążę. Z tego powodu ważne, aby kobieta dbało o swoje zdrowie, unikała infekcji czy kontuzji, gdyż nawet w razie zwykłego przeziębienia bardzo ograniczone są możliwości leczenia.
W ciąży zabronione jest uprawianie sportów wyczynowych i wszelkich aktywności, które mogą powodować niebezpieczeństwo dla płodu.
Jakie Leki Można Stosować w Ciąży?
Liczba leków, jakie można stosować w ciąży, jest bardzo ograniczona. Producenci leków nie przeprowadzają badań nad szkodliwością u kobiet ciężarnych, co byłoby nieetyczne, więc ich przyjmowanie obarczone jest ogromnym ryzykiem.
Szkodliwość leków zależna jest od trymestru ciąży, np. ibuprofen przyjmowany w III trymestrze może wpłynąć na układ krążenia płodu.
Paracetamol uznawany jest za lek bezpieczny w ciąży.
Należy pamiętać, że przyjmowanie jakichkolwiek leków w ciąży powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza.
Jakich Leków Nie Powinno się Stosować w Ciąży?
Ciąża to czas, w którym większość leków może być potencjalnie szkodliwa dla płodu, dlatego przyjęcie medykamentu powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem prowadzącym ciążę. Leki w ciąży to temat szczególnie wrażliwy i kobieta nie powinna ich przyjmować samodzielnie.
To specjalista decyduje, jak poważna jest sytuacja zdrowotna kobiety i co będzie większym zagrożeniem: podjęcie leczenia czy jego zaniechanie.
Do leków, jakich nie powinno się przyjmować w ciąży, należą m.in.: retinoidy, przeciwbólowe leki opioidowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tetracykliny i fluorochinolony, leki przeciwpsychotyczne, leki przeciwepileptyczne.
Jakie Występują Zaburzenia Ciąży?
Istnieją różnorodne zaburzenia w ciąży, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla płodu i kobiety. Do najczęstszych zaburzeń w ciąży należą:
- anemia ciążowa,
- cukrzyca ciążowa,
- zakrzepica,
- zatrucie ciążowe,
- zespół antyfosfolipidowy,
- wady rozwojowe płodu,
- zaburzenia immunologiczne i antyimmunologiczne,
- krwawienia w ciąży.
By ograniczyć ryzyko wystąpienia zaburzeń w ciąży należy regularnie odbywać wizyty u ginekologa i wykonywać zalecone badania. Równie ważne jest prowadzenie zdrowego trybu życia, wyeliminowanie używek oraz ograniczenie stresu.
Czym jest Ciąża Biochemiczna?
Ciąża biochemiczna to wczesna utrata ciąży, zanim nastąpi zagnieżdżenie się zarodka w macicy.
Jest to stan fizjologiczny u kobiety, który przypomina stan ciąży, ale ciążą nie jest. Poziom hormonu ciążowego, beta HCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej, jest na takim poziomie, że wskazuje na ciążę, ale nie nastąpiła implantacja zarodka w macicy.
Proces implantacji mógł się rozpocząć, ale nie doszło do pełnego zagnieżdżenia. W wyniku ciąży biochemicznej, może nastąpić na tyle szybka utrata ciąży, że kobieta nie zdąży zauważyć objawów.
Ciąża biochemiczna jest częstym zjawiskiem i dotyczy nawet 70% kobiet.
Powody ciąży biochemicznej to m.in. wady zarodka, nieprawidłowości w budowie dróg rodnych, blizny po operacjach, niewłaściwy tryb życia, nagły i nadmierny wysiłek fizyczny.
Objawy ciąży biochemicznej są niemal nieodczuwalne dla większości kobiet. Najbardziej charakterystycznym może być opóźniona miesiączka, co często jest interpretowane jako zwykłe przesunięcia cyklu. Plamieniu może towarzyszyć silniejszy niż zazwyczaj ból brzucha.
Czym jest Ciąża Pozamaciczna?
Ciąża pozamaciczna to ciąża, w której zarodek nie zagnieżdża się w jamie macicy, jak powinien, ale w innym miejscu w organizmie kobiety. Najczęściej w jajowodzie, szyjce macicy, jajniku, a czasami nawet w jamie brzusznej.
Ciąża pozamaciczna występuje u ok. 2% kobiet i stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Nie ma możliwości, aby ciąża pozamaciczna zakończyła się urodzeniem dziecka. Kończy się poronieniem, a częściej konieczna jest interwencja lekarska.
Przyczyny ciąży pozamacicznej nie są bliżej znane i nie można ich jednoznacznie określić. Ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej zwiększa:
- wiek kobiety, powyżej 35. r.ż.,
- endometrioza i nieprawidłowa budowa jajowodów,
- zrosty,
- nieprawidłowa budowa macicy (przerośnięta śluzówka macicy) lub jajowodów,
- wystąpienie ciąży pozamacicznej w przeszłości,
- zapłodnienie w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej,
- stany zapalne przydatków,
- infekcje przenoszone drogą płciową,
- przebyte zabiegi ginekologiczne,
- wcześniejsze utraty ciąży lub jej przerwanie.
Objawy ciąży macicznej to:
- zatrzymanie miesiączki,
- plamienia,
- tkliwość piersi,
- nudności, wymioty,
- bóle i zawroty głowy,
- silne parcie na stolec,
- przyspieszone tętno,
- zwiększona potliwość,
- osłabienie, zmęczenie, a nawet omdlenia.
Objawy ciąży pozamacicznej są zbliżone do ciąży zdrowej, stąd trudności w rozpoznaniu i tym większe ryzyko dla kobiety. W skrajnych przypadkach ciąża pozamaciczna może doprowadzić nawet do śmierci kobiety, więc jej szybkie zauważenie jest niezbędne.
W celu zdiagnozowania ciąży pozamacicznej lekarz przeprowadza z kobietą wywiad medyczny, zleca badanie z krwi beta HCG oraz wykonuje USG. Gdy brak jest pęcherzyka ciążowego w macicy, oznacza to ciążę pozamaciczną. Bardziej pogłębioną diagnostyką jest biopsja endometrium, polegająca na pobraniu wycinka błony śluzowej macicy.
Ciąża pozamaciczna nie wyklucza zajścia w zdrową ciążę i jej donoszenia, jednak należy odczekać co najmniej 3 miesiące.
Leczenie ciąży pozamacicznej zazwyczaj wymaga interwencji lekarskiej – kobieta poddana jest farmakoterapii (we wczesnej ciąży) lub przeprowadzana jest laparoskopia (gdy ciąża ma 8 tygodni lub więcej).
Czym jest Ciąża Ektopowa?
Ciąża ektopowa to inaczej ciąża pozamaciczna. Jest to sytuacja, w której zarodek nie zagnieżdża się w śluzówce jamy macicy, ale w jajowodzie, jajniku, szyjce macicy bądź jamie brzusznej. Mówimy wtedy o ciąży jajowodowej (najczęstsza postać ciąży pozamacicznej, stanowiąca aż 90% jej przypadków), ciąży jajnikowej, ciąży szyjkowej bądź ciąży otrzewnej/brzusznej.
Ważne jest, by jak najszybciej zdiagnozować, czy ciąża jest pozamaciczna, gdyż zagraża ona zdrowiu, a nawet życiu kobiety. W celu postawienia diagnozy ginekolog wykona z kobietą wywiad medyczny, wykona badanie USG przezpochwowe oraz zleci badanie beta HCG z krwi, czyli tzw. hormonu ciążowego. Pogłębiona diagnostyka polega na wykonaniu biopsji endometrium
Ciąża pozamaciczna to ciąża nieprawidłowa, która nie ma szans na zdrowy i właściwy rozwój.
W ciąży ektopowej może wystąpić plamienie, które powoduje uciskanie zarodka zlokalizowanego poza jamą macicy na sąsiadujące tkanki.
Innymi objawami ciąży ektopowej są:
- zatrzymanie miesiączki,
- bóle głowy,
- bóle brzucha,
- osłabienie, zmęczenie, omdlenia,
- tkliwość piersi,
- zwiększone tętno,
- parcie na stolec,
- ból podczas oddawania moczu,
- krwiomocz,
Test ciążowy może wykazać pozytywny wynik, gdyż dochodzi do wzrostu hormonu beta HCG. Jednak zaniepokoić powinny każde objawy, które zazwyczaj nie występują przy menstruacji, np. silny ból brzucha czy krew podczas oddawania moczu.
Leczenie ciąży ektopowej kończy się poronieniem samoistnym, ale częściej wymaga interwencji lekarskiej. Kobiecie zostanie podana środki farmakologiczne w przypadku wczesnej ciąży lub – gdy ciąża jest bardziej zaawansowana, powyżej 8 tygodnia – konieczne będzie laparoskopia.
Endometrioza a Ciąża
Endometrioza to jednostka chorobowa, która utrudnia zajście w ciążę i jest jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności. Inaczej zwana jest gruczolistością macicy.
Endometrioza to choroba kobieca, która polega na występowaniu błony śluzowej macicy (tkanki endometrium) poza jej naturalnym miejscem, czyli jamą macicy. Jej skupiska zazwyczaj są rozsiane w obrębie narządów rozrodczych i miednicy mniejszej kobiety, ale również w bliźnie po cięciu cesarskim, w otrzewnej, pęcherzu moczowym, jelitach lub całym obrębie macicy. Zmiany endometrialne zdarzają się, choć rzadko, w miąższu płuc, siatkówce oka, mózgu.
Objawy endometriozy:
- obfite, długie miesiączki, często ze skrzepami,
- bardzo silne bóle podbrzusza,
- osłabienie, zmęczenie,
- omdlenia,
- biegunka,
- zaparcia,
- wzdęcia,
- częstomocz,
- plamienia między miesiączkami,
- ból podczas oddawania moczu lub stolca,
- bolesne stosunki seksualne,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- problemy z płodnością.
Powyższe objawy występują w różnej ilości i z różnym natężeniem. Bywa, że endometrioza nie daje żadnych objawów, oprócz problemów z płodnością, co sprawia, że jej diagnozowanie jest niezmiernie trudne.
Przyczyny endometriozy wciąż nie są znane, mimo lat badań nad chorobą. Uważa się, że za powstanie endometriozy odpowiedzialne są czynniki środowiskowe, genetyczne, odpornościowe, hormonalne.
Diagnostyka endometriozy polega na przeprowadzeniu badania fizykalnego, obrazowego, np. USG, rezonans magnetyczny bądź laparoskopia.
Stopnie zaawansowania endometriozy:
I stopień minimalny – niewielkie rozmiary ognisk endometrialnych (poniżej 5 mm), występujące na jajnikach, jajowodach, otrzewnej;
II stopień łagodny – ogniska endometrialne są większe (powyżej 5 mm), pojawiają się torbiele endometrialne jajników, określane też czekoladowymi, zmiany mogą występować w zagłębieniu maciczno-odbytniczym.
III stopień umiarkowany – zrosty endometrialne pojawiają się w okolicy więzadeł krzyżowo-macicznych i widoczne są też w zrostach jajników i zagłębieniu maciczno-odbytniczym.
IV stopień ciężki – najcięższa postać endometriozy, w której brak jest ruchomości macicy w badaniu palpacyjnym i ginekologicznym. Macica przyrasta w tyłozgięciu do jelit lub przemieszcza się ku tyłowi. Zrosty pojawiają się w innych narządach; jelitach, pęcherzu moczowym, pochwie, szyjce macicy, wyrostku robaczkowym.
Stopień endometriozy nie zawsze odpowiada nasileniu bólu podbrzusza i innym objawom.
Leczenie endometriozy uzależnione jest od wielu czynników, m.in. wieku pacjentki, jej planów prokreacyjnych, stopnia choroby, nasilenia objawów i ogólnego stanu zdrowia kobiety.
Do sposobów leczenia endometriozy zalicza się:
- Leczenie farmakologiczne – leki przeciwbólowe lub leki hormonalne,
- Leczenie chirurgiczne – laparoskopia, histeroskopia, histerektomia,
- Terapia hormonalna,
- Formy zarządzania bólem jak akupunktura, fizjoterapia, dieta, ruch.
Plan leczenia endometriozy powinien być dostosowany do indywidualnej sytuacji kobiety i stopnia endometriozy.
Jak Kończy się Ciąża?
Koniec ciąży to poród, czyli wydostanie się dziecka z macicy matki drogami rodnymi na świat. Ma miejsce w 40. tygodniu ciąży z marginesem 2 tygodni wcześniej lub później.
Objawami zbliżającego się porodu są skurcze porodowe, które promieniują od podbrzusza do części lędźwiowej i krzyżowej pleców. Wraz z postępami porodu zwiększa się częstotliwość skurczów. Początkowo pojawiają się co 10 min i trwają ok. 40 sek., by w szczytowym momencie występować co 2 minuty.
Inne oznaki zbliżającego się porodu to:
- odpłynięcie płynu owodniowego,
- uderzenie gorąca,
- brak apetytu,
- biegunka i parcie na stolec,
- bóle w okolicach krzyżowych kręgosłupa,
- ogólny niepokój.
Zakończenie ciąży, czyli poród, składa się z sześciu etapów:
- Rozpoczęcie porodu – skurcze i rozwarcie szyjki macicy,
- Faza rozwarcia – trwa do momenty, gdy szyjka będzie rozwarta na 10 cm, może to zająć nawet kilka, kilkanaście godzin,
- Faza parcia – przemieszczanie się dziecka przez kanał rodny i wyjścia na świat,
- Okres poporodowy – obkurczanie się macicy po wyjściu dziecka na świat,
- Odcięcie pępowiny – po narodzinach odcinana jest pępowina, która łączy dziecko z łożyskiem,
- Połóg – trwa do 6 tygodni; to czas gdy matka powraca do stanu sprzed ciąży.
Poród kończy okres 9-miesięcznej ciąży. W literaturze („Najszczęśliwsze niemowlę w okolicy” Harvey Karp) podaje się też, że następuje wtedy tak zwany 4 trymestr ciąży, trwający pierwsze trzy miesiące życia niemowlaka. To czas, gdy dziecko wykazuje jeszcze symptomy niedorozwoju organizmu, stąd wystąpienie kolki niemowlęcej, płaczliwości, uczucia niepokoju. Tak jak kobieta uczy się jak być matką, tak niemowlę przyzwyczaja się do życia poza brzuchem mamy.
fot. pexels.com/ MART PRODUCTIO
Dodaj komentarz